[UNESCO] ŚREDNIOWIECZNY ZESPÓŁ MIEJSKI TORUNIA / MEDIEVAL TOWN OF TORUŃ

Zdjecie z nid.pl

W jego obrębie znajdują się Ratusz Staromiejski, Dwór Artusa, pomnik Mikołaja Kopernika z 1853 r, Dom pod Gwiazdą, Fontanna Flisaka, Łuk Cezara, Krzywa Wieża, Dom Mikołaja Kopernika, Katedra śś. Janów, a także kościół św. Jakuba, były Kościół Trójcy Świętej w Toruniu, ruiny kościoła św. Mikołaja i zamku krzyżackiego.

Toruń to miasto o XIII wiecznym rodowodzie, które mimo zmiennej koniunkturze dziejowej, szczęśliwie uniknęło poważniejszych zniszczeń. Zachowana osnowa lokacyjna Starego i Nowego Miasta, wspaniałe budowle sakralne z wyposażeniem wnętrz o wysokiej klasie artystycznej, kilkaset reprezentujących różne formy stylowe kamienic mieszczańskich ze stropami, stolarką i polichromiami, sprawiają, że Toruń jest dziś, w swej urbanistycznej strukturze, najbardziej "średniowiecznym" z dużych miast polskich.

W 1233 roku Wielki Mistrz zakonu krzyżackiego wydał przywilej lokacyjny dla miasta Torunia. Wyznaczony w nim obszar, wobec szybkiego napływu osadników, wkrótce okazał się niewystarczający. Już w 1264 roku lokowano w pobliżu "nowe" miasto. Odtąd, przez dwa stulecia, funkcjonowały obok siebie dwa niezależne organizmy miejskie, z własnymi władzami, osobnymi rynkami i kościołami farnymi. Stare Miasto było ośrodkiem handlowym, Nowe Miasto- rzemieślniczym.

Toruń był członkiem Hanzy (zawijały tu statki morskie), miał prawo bicia własnej monety, należał do najbogatszych miast polskich. Był jedną z ważniejszych twierdz Rzeczypospolitej, ośrodkiem kulturalnym i artystycznym. Odgrywał też znaczną rolę w ruchach religijnych czasu reformacji.

Świadectwem zamożności miasta są, zachowane do dziś, powstałe z mieszczańskich fundacji średniowieczne kościoły, kamienice mieszczańskie, spichrze, a przede wszystkim ratusz staromiejski z XIV wieku. Budowla ta, pełniąca funkcje magistrackie, są dowe i handlowe, należy do najokazalszych gmachów miejskich Europy. Od momentu wzniesienia ratusz uznawany był za symbol niezależności i rangi miasta, co spowodowało, że w trakcie kolejnych przebudów świadomie zachowywano jego gotyckie formy architektoniczne.

[ENGLISH]

Torun owes its origins to the Teutonic Order, which built a castle there in the mid-13th century as a base for the conquest and evangelization of Prussia. It soon developed a commercial role as part of the Hanseatic League. In the Old and New Town, the many imposing public and private buildings from the 14th and 15th centuries (among them the house of Copernicus) are striking evidence of Torun's imthe harbourance.

Toruń in northern Poland is a remarkably well preserved example of a medieval European trading and administrative centre, located on the Vistula River. Toruń was founded in the period when Christianity was being spread through Eastern Europe by the military monks of the Teutonic Order, and when rapid growth in trade between the countries of the Baltic Sea and Eastern Europe was being spurred by the Hanseatic League. Toruń became a leading member of the Hanseatic League in the territories ruled by the Teutonic Order.

The Medieval Town of Toruń is comprised of three elements: the ruins of the Teutonic Castle, the Old Town, and the New Town. The combination of the castle with the two towns, surrounded by a circuit of defensive walls, represents a rare form of medieval settlement agglomeration. The majority of the castle – which was built in a horseshoe-shaped plan in the mid-13th century as a base for the conquest and evangelization of Prussia – was destroyed during an uprising in 1454, when the local townspeople revolted against the Teutonic Order. The ruins and the archaeological remains have been excavated and safeguarded. The Old Town was granted an urban charter in 1233, which swiftly led to its expansion as a major commercial trading centre. The adjacent New Town developed from 1264, mainly as a centre for crafts and handiwork. Both urban areas bear witness to the interchange and creative adaptation of artistic experience that took place among the Hanseatic towns.

An exceptionally complete picture of the medieval way of life is illustrated in the original street patterns and early buildings of Toruń. Both the Old Town and the New Town have Gothic parish churches and numerous fine medieval brick townhouses, many of which have retained their original Gothic façades, partition walls, stucco-decorated ceilings, vaulted cellars, and painted decoration. Many townhouses in Toruń were used for both residential and commercial purposes. A fine example is the house in which Nicolaus Copernicus was reputedly born in 1473; it has been preserved as a museum devoted to the famous astronomer’s life and achievements. The townhouses often included storage facilities and remarkable brick granaries, some of which were up to five storeys high. Because so many houses have survived from this period, the medieval plots are for the most part still preserved, delineated by their original brick boundary walls.