Beskid Wyspowy

 

Charakterystyczną cechą Beskidu Wyspowego jest "wyrastanie" odosobnionych, wyspowo wznoszących się szczytów z typowo podgórskiego, sfalowanego łagodnymi garbami krajobrazu. Szczyty te mają strome, czasem nawet bardzo spadziste stoki, wierzchowina jednak z reguły jest płaska i wylesiona. Beskid Wyspowy jest krainą łączącą w sobie cechy podgórskie z górskimi. Góry nie łączą się tu w zasadzie w długie pasma, lecz tworzą jakby szereg wysp otoczonych głębokimi i szerokimi dolinami.

NAJWYŻSZE SZCZYTY:

• - Mogielica 1170 m. n.p.m.

- Ćwilin 1072 m. n.p.m.

- Jasień 1052 m. n.p.m.

- Modyń 1029 m. n.p.m.

- Luboń Wielki 1022 m. n.p.m.

- Krzystonów 1012 m. n.p.m.

- Kiczora Kamienicka 1007 m. n.p.m.

- Wielki Wierch 1007 m. n.p.m.

- Śnieżnica 1007 m. n.p.m.

- Szczebel 977 m. n.p.m.

- Lubogoszcz 968 m. n.p.m.

- Łopień 951 m. n.p.m.

- Cichoń 925 m. n.p.m.

- Ostra 928 m. n.p.m.

- Jaworz 918 m. n.p.m.

- Sałasz Wschodni 909 m. n.p.m.

- Lubomir 904 m. n.p.m.

NOCLEGI:

Poza agroturystyką ciężko tu o nocleg. Plecakowcy mają do dyspozycji:
- schronisko na Luboniu Wielkim
- Ośrodek Rekolekcyjny pod Śnieżnicą
- bazę namiotową na polanie Wały (sezonowo)
Dodatkowo bacówka na Jasieniu otwiera swoje podwoje dla maniaków survivalu:)

Mało nas... zdecydowanie Beskid Wyspowy nie jest w kręgu zainteresowania różnorakich wydawnictw. Zapewne dlatego, ze jego zachodnia część opisywana jest w zakresie równie zapomnianego Beskidu Makowskiego, zaś wschodnia - w ramach Sądeckiego... Niemniej jednak... coś się zawsze trafi :)

Lista książek "KP - Wyspowy"
w serwisie nakanapie.pl

     

RAJ DLA...:

• Paralotniarzy można zobaczyć niemal na wszystkich szczytach Beskidu Wyspowego, gdzie znajduje się choć jedna polanka. Najłatwiej z paralotnią dostać się na Śnieżnicę- kolejką, a potem kawałek przez las. Często stacjonują tu też maniacy zajmujący się krótkofalarswem. 
• Jedna z nielicznych stacji narciarskich w Wyspowym. Stacja Śnieżnica-Kasina Wielka jest znana chyba wszystkim małopolskim amatorom białego szaleństwa.

 PL

Auto Translate

Bochnia - cmentarze wojenne z I WŚ

https://www.geocaching.com/geocache/GC3K0F7

CW 313 Bochnia

Cmentarz nr 313 w Bochni znajduję się na terenie kirkutu żydowskiego na wzgórzu Krzeczków. Dojście od rynku ulicami Gazaris, Modrzejewskiej i Krzeczków. Kirkut żydowski jest zamknięty dla zwiedzających.

Cmentarz nr 313 składa się z dwóch rzędów macew z Gwiazdą Dawida (26 pojedynczych mogił). Elementem centralnym jest większa macewa na której znajduję się napis w języku hebrajskim i polskim:

GROBY POLSKICH ŻOŁNIERZY WYZNANIA MOJŻESZOWEGO POLEGŁYCH W I WOJNIE ŚWIATOWEJ 1914-1918.

Fundatorem tablicy jest rabin Mendel Reichberg z Nowego Jorku

Istnieje możliwość zwiedzania kirkutu, niestety w czasie gdy zdecydowana większość obywateli tego kraju jest w pracy czyli od poniedziałku do piątku w godzinach od 8 do 15.

Macedonia Środkowa - Grecja kontynentalna

 

ZABYTKI WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIE I BIZANTYJSKIE W SALONIKACH (K I, II, IV / 1988)

Saloniki, założone w r. 315 p.n.e., stolica prowincji rzymskiej i miasto portowe, było jednym z pierwszych ośrodków rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa. Spośród zabytków tego okresu należy wyróżnić kościoły na planie centralnym, bazylikowym lub łączącym cechy ich obu, powstałe pomiędzy IV i XV w., stanowiące diachroniczną serię typologiczną, która miała znaczny wpływ w świecie bizantyjskim. Mozaiki rotundy (przebudowanej na kościół Św. Jerzego), kościołów Św. Demetriusza i Św. Dawida należą do arcydzieł sztuki wczesnochrześcijańskiej.

GÓRA ATHOS (N III / K I, II, IV, V, VI / 1988)

Od 1054 “Święta Góra", bez prawa wstępu dla kobiet i dzieci, stanowi środek duchowy prawosławia, a od czasów bizantyjskich posiada statut autonomiczny. Jest to również ważny ośrodek artystyczny. Wzorcowy plan klasztorów (obecnie, w około dwudziestu klasztorach żyje 1400 mnichów) rozprzestrzenił się aż po Rosję, zaś tamtejsza szkoła malarska odcisnęła piętno na historii sztuki prawosławnej.

STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE W VERGINIE (K I, III / 1996)

Dawna Aigai, pierwsza stolica królestwa Macedonii, została odkryta w XIX w. w pobliżu Verginy, w północnej Grecji. Do najstarszych zabytków należą ruiny monumentalnego pałacu o bogatej dekoracji mozaikowej i polichromowanych stiukach oraz nekropola, na której znajduje się przeszło trzysta kopców grobowych, niektóre pochodzące z XI w. Jeden z grobów królewskich Wielkiego Kopca został zidentyfikowany jako grobowiec Filipa II, władcy, który podbił wszystkie miasta-państwa greckie, torując drogę swemu synowi Aleksandrowi oraz ekspansji świata hellenistycznego.

Macedonia - Grecja kontynentalna

 Macedonia jest największym regionem Grecji (licząc zachodnią, wschodnią i środkową), tu znajdują się Saloniki - drugie co do wielkości miasto kraju.

ARCHAEOLOGICAL SITE OF PHILIPPI (2016)

The remains of this walled city lie at the foot of an acropolis in north-eastern Greece, on the ancient route linking Europe and Asia, the Via Egnatia. Founded in 356 BC by the Macedonian King Philip II, the city developed as a “small Rome” with the establishment of the Roman Empire in the decades following the Battle of Philippi, in 42 BCE. The vibrant Hellenistic city of Philip II, of which the walls and their gates, the theatre and the funerary heroon (temple) are to be seen, was supplemented with Roman public buildings such as the Forum and a monumental terrace with temples to its north. Later the city became a centre of the Christian faith following the visit of the Apostle Paul in 49-50 CE. The remains of its basilicas constitute an exceptional testimony to the early establishment of Christianity.

ZABYTKI WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKIE I BIZANTYJSKIE W SALONIKACH (K I, II, IV / 1988)

Saloniki, założone w r. 315 p.n.e., stolica prowincji rzymskiej i miasto portowe, było jednym z pierwszych ośrodków rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa. Spośród zabytków tego okresu należy wyróżnić kościoły na planie centralnym, bazylikowym lub łączącym cechy ich obu, powstałe pomiędzy IV i XV w., stanowiące diachroniczną serię typologiczną, która miała znaczny wpływ w świecie bizantyjskim. Mozaiki rotundy (przebudowanej na kościół Św. Jerzego), kościołów Św. Demetriusza i Św. Dawida należą do arcydzieł sztuki wczesnochrześcijańskiej.

GÓRA ATHOS (N III / K I, II, IV, V, VI / 1988)

Od 1054 “Święta Góra", bez prawa wstępu dla kobiet i dzieci, stanowi środek duchowy prawosławia, a od czasów bizantyjskich posiada statut autonomiczny. Jest to również ważny ośrodek artystyczny. Wzorcowy plan klasztorów (obecnie, w około dwudziestu klasztorach żyje 1400 mnichów) rozprzestrzenił się aż po Rosję, zaś tamtejsza szkoła malarska odcisnęła piętno na historii sztuki prawosławnej.

STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE W VERGINIE (K I, III / 1996)

Dawna Aigai, pierwsza stolica królestwa Macedonii, została odkryta w XIX w. w pobliżu Verginy, w północnej Grecji. Do najstarszych zabytków należą ruiny monumentalnego pałacu o bogatej dekoracji mozaikowej i polichromowanych stiukach oraz nekropola, na której znajduje się przeszło trzysta kopców grobowych, niektóre pochodzące z XI w. Jeden z grobów królewskich Wielkiego Kopca został zidentyfikowany jako grobowiec Filipa II, władcy, który podbił wszystkie miasta-państwa greckie, torując drogę swemu synowi Aleksandrowi oraz ekspansji świata hellenistycznego.

THE AREA OF THE PRESPES LAKES: MEGALI AND MIKRI PRESPA WHICH INCLUDES BYZANTINE AND POST-BYZANTINE MONUMENTS

The Prespa National Park (PNP) is situated in Northwest Greece, in the Region of West Macedonia; it covers an area of 327km2 and is part of the Transboundary Prespa Park, which is shared between Greece, Albania and FYROM. The PNP consists of the lakes, Megali and Mikri Prespa, and the lake basin which extends to the tops of the surrounding mountains. The two lakes are separated by a narrow isthmus called “Koula”. Mikri Prespa has a maximum depth of 8.4 m and covers an area of 47.7 km2, of which 43.5 km2 belong to Greece and 3.9 km2 to Albania. Megali Prespa is 55m deep and covers an area of 259.4 km2 which is divided between Greece, Albania and FYROM. The PNP has approximately 1,500 inhabitants. The region of Prespa preserves various monuments and many remains of settlements created through the long-term human presence in the area. The archaeological data show that people have lived in the Prespa valley for over four thousand years, but documented human presence does not emerge until the 2nd century BC. Inscriptions found on the island of Agios Achilleios, dated to the Hellenistic era, refer to Julius Crispus and the independent city of Lyca. In Classical times the Prespa region formed part of ancient Lyncus, and the lakes were called Little and Great Brygeis. In 148 BC Prespa became part of the Roman Province of Upper Macedonia. In the Early Christian period it belonged to Macedonia Deutera as a part of Illyricum Prefecture. In the late 8th and early 9th century AD the region belonged to the Theme of Thessaloniki. In the 10th century, Agios Achilleios became the first seat of Czar Samuel Comitopoulos’ government. He founded the basilica of Agios Achilleios, in which he placed the relics of Saint Achilleios. In 1018 the Byzantine Emperor Basil II reconquered the territory, built two fortresses, Vasilida and Konstantion, and established the seat of the Archbishop of Ohrid. In 1072 the Alamani and Franks passed through Prespa and ravaged the church of St Achilleios. In the 12th century Prespa was referred to as Province of Prespes in the chrysobull of Alexios III Angelus. For a while, the region of Prespa remained under the control of the Despot of Epirus, Michael II Angelus, before passing into the rule of the Emperor of Nicaea, Michael VIII Palaeologus. During the 14th century Prespa was incorporated into the kingdom of Stephen Dusan and was conquered in circa 1386 by the Ottomans. The region remained under their rule for 526 years.

Wieże na Morzu Egejskim - Unesco

The numerous ancient towers scattered across many Aegean islands (Amorgos, Andros, Thasos, Ikaria, Kea, Kythnos, Mykonos, Naxos, Serifos, Sifnos, Skiathos, Paros, Tinos, etc.) and the mainland, constitute a particular type of ancient building with various uses. The vast majority of the towers are dated to around the mid-4th c. BC and up to the first quarter of the 3rd c. BC. Despite their numbers and dispersal, they present common architectural features, such as their circular, square or rectangular plan and their sturdy construction of local stone.

The towers were built in non-urban areas, in order to serve a wide range of needs depending on circumstances and location. The main motive for their construction was defence in the wider sense, i.e. the protection of people, animals and goods. The towers sometimes formed part of a wider system of defences and refuges, while others functioned as watchtowers and lighthouses. They are also often found in areas where mining activities are attested. One notable use of towers is as points in an early communication system consisting of networks of beacons (fryktoriai), for the transmission of light signals between towers in direct line of sight, in some cases covering extremely wide geographical areas. Sometimes the towers formed the main building of farmhouses owned by wealthy citizens. Towers of later date in the Cyclades, built to serve similar needs, are almost identical parallels to these.

A multitude of ancient towers, dominating the characteristic island landscape, are preserved in the Aegean. Many preserve their integrity to a striking degree, while a major project for their restoration and promotion has been undertaken in recent years.

• Cheimarros Tower, Naxos: Region of South Aegean, 

 25.519974E, 36.995901N

• Tower of Agios Petros, Andros: Region of South Aegean 

24.759528E, 37.894729N

• Tower of Agia Triada, Arkesini, Amorgos: Region of South Aegean

25.801391E ,36.792445N

• White Tower, Siphnos: Region of South Aegean

24.738005E, 36.932551N

• White Tower, Serifos: Region of South Aegean

24.451975E, 37.147270N

• Tower of Agia Marina, Kea: Region of South Aegean

24.303191E, 37.616622N

• Drakanou Tower, Ikaria: Region of North Aegean

26.361214E, 37.687285N

• Tower of Kastellorizo: Region of South Aegean

29.576937E, 36.147995N

• Tower of Ro: Region of South Aegean

29.502804E, 36.156801N

• Tower of Strongyli: Region of South Aegean

29.630578E,36.107820N

Tracja - Grecja kontynentalna

TRACJA

historycznie: starożytna kraina położona między dolnym Dunajem, Morzem Czarnym, Morzem Egejskim i rzeką Strymon. Obecnie region geograficzny w granicach Bułgarii, Grecji i Turcji, znajdujący się m.in. na terenie Niziny Trackiej. Ze względu na skupisko ludności muzułmańskiej i kulturalne związki z Bułgarią i Turcją, ma zupełnie inny charakter niż pozostała część Grecji kontynentalnej.

• Theatre of Maronia

National Park of Dadia - Lefkimi - Souflion

Unesco tentative list

Situated at the southeast end of the Rhodope mountain range, at the crossroads of two continents, the National Park of Dadia-Lefkimi-Soufli Forest (DNP) is of exceptional ecological significance at European level. Characterised by a rich habitat mosaic on a network of low hills in a transitional climate zone between the Mediterranean and the continental, the DNP extends over an area of 42,800ha in Evros Prefecture. It is located at the easternmost edge of a huge forested area that extends all the way west and north along the Rhodope mountain range, while major forested areas are absent for hundreds of kilometres eastwards. Pine trees predominate in the area of the National Park, forming coniferous forests of Pinus brutia, with P. nigra found at the lowest altitudes of its known distribution, while mixed and deciduous forests also occur over a large expanse. Geologically, the northern part of the DNP is dominated by Tertiary ophiolith complexes, while the south mainly consists of Paleogene volcanic and sedimentary rocks. The location of the DNP, on one of the most important migration routes for birds of the Western Palearctic, makes this forest one of the few regions in Europe cohabitated by 36 out of the 38 European raptor species, where three of the four European species of vulture (Aegypius monachus, Neophron percnopterus and Gyps fulvus) co-exist. The resident Black Vulture population in particular is of great importance, as it is the last remnant of an initially large population of the species within the Balkan region, while the presence of the endangered Egyptian vulture is also significant.

Grecja - średniowieczne fortyfikacje (UNESCO - lista oczekujących)

 LATE MEDIEVAL BASTIONED FORTIFICATIONS IN GREECE

Unesco tentative list

With the appearance and establishment, in the 15th century, of the use of gunpowder, a new, powerful and destructive means of warfare, city fortification practices changed. Since medieval fortifications were unable to withstand the constantly increasing artillery power, additional defensive structures began to be added to existing fortresses. This change was completed in the 16th century, establishing the “bastion system” or “fronte bastionato”, based on the principle of “flanking fire”. In the 17th century, the need to confront even greater artillery firepower led to the construction of a multitude of smaller fortifications outside the main moat, whose aim was to keep the enemy as far away as possible from the main fortifications. Finally, up to the end of the 18th century, fortification architecture would continue to be based on the principles of the 16th century, while of course following the development of artillery. This development is documented by a series of fortifications on Greek territory. These fortifications are mostly found in areas that passed into Latin hands, such as the Peloponnese, the coasts of Western Greece, the Ionian Islands, Crete and the Dodecanese. Most were built on the site of older, ancient and/or Byzantine fortifications, but their main phase was constructed during the various phases of Latin domination. These are particularly well-preserved fortification works, which largely retain their integrity and original layout intact to the present day. This is very significant, given that they were built by the leading engineers of the time and closely follow developments in the field of defensive art. In recent years restoration projects for their protection and enhancement have taken place preserving however their particular character and their relation to the surrounding area. The fortifications also contribute to the study of the urban areas of which they form a part, providing valuable information on the organisation of urban planning, which they determined in several cases. The proposed fortifications are strategically positioned on the hubs of the trade routes between West and East and also North and South, and therefore played an important part as trading stations in the East Mediterranean basin.

SITE	REGION	REGIONAL UNIT	COORDINATES
Corfu	Ionian islands	Corfu	19.928385 E, 39.624538 N
Zakynthos	Ionian islands	Zakynthos	20.891944 E, 37.789444 N
Koroni	Peloponnese	Messinia	21.961826 E, 36.794382 N
Methoni	Peloponnese	Messinia	21.700 E, 36.8150 N
Bourtzi- Palamidi- Akronafplia	Peloponnese	Argolis	22.790586 E, 37.569689 N 22.804472 E, 37.561486 N 22.795028 E, 37.563869 N
Heraklion	Crete	Heraklion	25.136743 E, 35.344548 N
Chania	Crete	Chania	24.013659 E, 35.518245 N
Rhodes	South Aegean	Rhodes	28.2270 E, 36.4450 N
Mytilini	North Aegean	Lesbos	26.561829 E, 39.110116 N

UNESCO Dania

Krajobraz Danii w całości ukształtowany został przez lodowiec, znajdziemy tu dużo jezior i równin sandrowych. Mimo że Dania uciekała od wojen, starć wojennych jednak nie uniknęła. Być może dlatego też, mimo przynależności do NATO, odmówiła Amerykanom ulokowania w niej swoich baz wojskowych.

A to ponoć Wikingowie odkryli Amerykę.

KURHANY, KAMIENIE RUNICZNE I KOŚCIÓŁ W JELLING (K III / 1994)

Kurhany i jeden z kamieni runicznych stanowią wyjątkowy przykład nordyckiej kultury pogańskiej, zaś drugi z kamieni, wraz z kościołem, świadczą o przechodzeniu, w połowie X w., ludu duńskiego na chrześcijaństwo.

KATEDRA W ROSKILDE (K II, IV / 1995)

Katedra w Roskilde została wzniesiona w XII i XIII w. i była pierwszą ceglaną katedrą gotycką w Skandynawii. Zapoczątkowała ona rozprzestrzenianie się tego stylu w całej Europie Północnej. Od XV w. katedra stanowi mauzoleum duńskiej rodziny królewskiej. Przez kolejne stulecia, aż do końca XIX w., wzbogacano ją przybudówkami i kaplicami bocznymi. Ilustruje ona rozwój europejskiej architektury sakralnej.

>więcej na whc.unesco.org [EN]

ZAMEK KRONBORG (K IV / 2000)

Zamek królewski Kronborg w Helsingr, wzniesiony w strategicznym punkcie cieśniny Sund, przesmyku wodnego między Danią i Szwecją, ma dla Duńczyków znaczenie symbolu. Pomiędzy XVI i XVIII w. zamek odegrał również kluczową rolę w historii Europy Północnej. Prace budowlane nad zamkiem renesansowym rozpoczęły się w 1574 r., a w końcu XVII w., zgodnie z założeniami ówczesnej architektury wojskowej, umocniono jego system obronny. Zamek nigdy nie był przebudowywany. W świecie znany jest jako zamek Elsinor, miejsce akcji Hamleta, najsłynniejszego dramatu Szekspira.

>więcej na whc.unesco.org [EN]

FIORD LODOWY ILULISSAT (N VII, VIII/ 2004)

Obszar fiordu o powierzchni 40,240 ha, usytuowany na zach. Wybrzeżu Grenlandii, 250 km na północ od Koła Arktycznego, stanowi ujście lodowca Sermeq Kujalleq, jednego z niewielu lodowców, za pośrednictwem którego pokrywa lodowa Grenlandii dociera do morza. Sermeq Kujalleq jest jednym z najaktywniejszych i najszybciej przesuwających się lodowców na świecie. Rocznie narasta ponad 35 km sześciennych lodu, co stanowi 10 % produkcji całej pokrywy lodowcowej Grenlandii i więcej niż w odniesieniu do któregokolwiek innego lodowca poza Antarktydą. Badany przez ponad 250 lat, pomógł w zrozumieniu zmian klimatu i procesów glacjologicznych. Połączenie ogromnej tafli lodu i niezwykłego dźwięku towarzyszącego strumieniom lodowcowym szybko przesuwającym się w stronę fiordu pokrytego lodowymi górami, tworzy niezwykłe, budzące zachwyt zjawisko natury.

STEVNS KLINT (2014)

This geological site comprises a 15 km-long fossil-rich coastal cliff, offering exceptional evidence of the impact of the Chicxulub meteorite that crashed into the planet at the end of the Cretaceous, about 65 million years ago. Researchers think that this caused the most remarkable mass extinction ever, responsible for the disappearance of over 50 per cent of all life on Earth. The site harbours a record of the cloud of ash formed by the impact of the meteorite – the exact site being at the bottom of the ocean off the coast of Mexico’s Yucatán Peninsula. An exceptional fossil record is visible at the site, showing the complete succession of fauna and micro-fauna charting the recovery after the mass extinction.

CHRISTIANSFELD, A MORAVIAN CHURCH SETTLEMENT (2015)

Founded in 1773 in South Jutland, the site is an example of a planned settlement of the Moravian Church, a Lutheran free congregation centred in Herrnhut, Saxony. The town was planned to represent the Protestant urban ideal, constructed around a central Church square. The architecture is homogenous and unadorned, with one and two-storey buildings in yellow brick with red tile roofs. The democratic organization of the Moravian Church, with its pioneering egalitarian philosophy, is expressed in its humanistic town planning. The settlement’s plan opens onto agricultural land and includes important buildings for the common welfare such as large communal houses for the congregation’s widows and unmarried men and women. The buildings are still in use and many are still owned by the local Moravian Church community .

THE PAR FORCE HUNTING LANDSCAPE IN NORTH ZEALAND (2016)

located about 30 km northeast of Copenhagen, this cultural landscape encompasses the two hunting forests of Store Dyrehave and Gribskov, as well as the hunting park of Jagersborg Hegn/Jagersborg Dyrehave. This is a designed landscape where Danish kings and their court practiced par force hunting, or hunting with hounds, which reached its peak between the 17th and the late 18th centuries, when the absloute monarchs transformed it into a landscape of power. With hunting lanes laid out in a star system, combined with an orthogonal grid pattern, numbered stone posts, fences and a hunting lodge, the site demonstrates the application of Baroque landscaping principles to forested areas.

KUJATAA GREENLAND: NORSE AND INUIT FARMING AT THE EDGE OF THE ICE CAP (2017)

Kujataa is a subarctic farming landscape located in the southern region of Greenland. It bears witness to the cultural histories of the Norse hunters-gatherers who started arriving from Iceland in the 10th century and of the Norse farmers, Inuit hunters and Inuit farming communities that developed from the end of the 18th century. Despite their differences, the two cultures, European Norse and Inuit, created a cultural landscape based on farming, grazing and marine mammal hunting. The landscape represents the earliest introduction of farming to the Arctic, and the Norse expansion of settlement beyond Europe.

AASIVISSUIT – NIPISAT. INUIT HUNTING GROUND BETWEEN ICE AND SEA: (2018)

Located inside the Arctic Circle in the central part of West Greenland, the property contains the remains of 4,200 years of human history. It is a cultural landscape which bears witness to its creators’ hunting of land and sea animals, seasonal migrations and a rich and well-preserved tangible and intangible cultural heritage linked to climate, navigation and medicine. The features of the property include large winter houses and evidence of caribou hunting, as well as archaeological sites from Paleo-Inuit and Inuit cultures. The cultural landscape includes seven key localities, from Nipisat in the west to Aasivissuit, near the ice cap in the east. It bears testimony to the resilience of the human cultures of the region and their traditions of seasonal migration.

>więcej na whc.unesco.org [EN

MORZE WATTOWE (2009, 2014)

wpis wspólny: Niemcy, Dania, Holandia

Morze Wattowe obejmuje przybrzeżne wody Niemiec, Danii i Holandii. Obszar wpisany na listę UNESCO stanowi 66 % całego zbiornika wodnego oraz nadbrzeża. Na terenie tym usytuowane są dwa niemieckie parki Narodowe: Dolnej Saksonii i Szlezwik- Holsztyn. Klimat tam panujący sprzyja tworzeniu się unikalnego środowiska bogatego między innymi w watty (fragmenty dna odsłaniane podczas odpływu a zalewane w czasie przypływu), wydmy, mielizny oraz rynny odpływowe. Morze Wattowe jest siedliskiem różnorodnych roślin i zwierząt morskich, takich jak foka pospolita, foka szara oraz morświn. Ponad 12 milionów ptaków rocznie przybywa tam, aby rozmnażać się oraz zimować. To jedno z nielicznych na świecie nienaruszonych ekosystemów wattowych pomaga zachować przed wymarciem 10 procent z 29 gatunków, które znajdują tam schronienie..

UNESCO - Austria

 

Österreich ze starowysokoniemieckiego ôstarrîhhi, znaczące "imperium na wschodzie". W IX wieku terytorium było wschodnią częścią imperium Franków, a także wschodnimi rubieżami osadnictwa niemieckiego na terenach Słowian. Za czasów Karola Wielkiego i w czasie wczesnego średniowiecza tereny te nazywano marchia orientalis (Marchia Wschodnia), co w lokalnym języku przyjęto jako właśnie ôstarrîhhi. To słowo po raz pierwszy pojawia się na dokumencie z 996 roku.

Austria leży w dwóch megaregionach:

• Region Alpejski
• Region karpacki

ZABYTKOWE CENTRUM SALZBURGA (K II, IV, VI / 1996)

Salzburg zachował niezwykle bogaty układ miejski, powstały pomiędzy średniowieczem i XIX w., w okresie kiedy Salzburg był miastem-państwem rządzonym przez księcia-biskupa. Rozwój sztuki gotyku płomienistego przyciągnął do miasta wielu artystów jeszcze zanim stało się bardziej znane dzięki działalności artystów włoskich, Vincenzo Scamozziego i Santiniego Solariego, którzy nadali zespołowi miejskiemu Salzburga charakter barokowy. To połączenie Północy i Południa nie było z pewnością obojętne geniuszowi najsłynniejszego salzburczyka, Wolfganga Amadeusza Mozarta, którego światowa sława na zawsze związana jest z tym miastem.

PAŁAC I OGRODY SCHÖNBRUNN (K I, IV / 1996)

Schönbrunn, wzniesiony przez architektów Johanna Bernharda Fischera von Erlach oraz Nicola Pacassiego, pełnił rolę rezydencji cesarskiej Habsburgów od XVIII w. do 1918 r. W pałacu znajdują się liczne arcydzieła sztuki zdobniczej. Wraz w ogrodami, w których w 1752 r. otworzono pierwszy na świecie ogród zoologiczny, Schönbrunn tworzy przepiękny zespół barokowy oraz stanowi doskonały przykład syntezy wszystkich sztuk.

KRAJOBRAZ KULTURALNY HALLSTATT-DACHSTEIN-SALZKAMMERGUT (K III, IV / 1997)

Jest to jedno z najważniejszych miejsc turystycznych Austrii. Liczne uzdrowiska, ośrodki rekreacyjno-sportowe idealnie komponują się z otaczającą naturą. Salzkammergut było miejscem wydobywania soli do XIX wieku. Obecnie np. można podziwiać koplanię soli z epoki brązu. Najważniejszym ośrodkiem tego regionu jest miasto Hallstatt. To od jego nazwy w archeologii i historii mamy termin kultura hallsztacka opisujący część dziejów człowieka w epoce żelaza. W tym mieście odnaleziono cmentarzysko datowane na 800 r.p.n.e.

LINIA KOLEJOWA SEMMERING (K II, IV / 1998)

Linia kolejowa Semmering – kolejka górska w Europie prowadząca z Gloggnitz przez Semmering do Mürzzuschlag, uznawana, ze względu na bardzo trudne warunki terenowe i znaczne różnice wysokości, za pierwszą w świecie prawdziwą górską kolejkę; była pierwszą w Europie wysokogórską koleją normalnotorową (o rozstawie 1435 mm)

Linia kolejowa została zbudowana w latach 1848–1854. Pracowało przy niej ok. 20 tysięcy robotników; głównym inżynierem był Carl von Ghega, który samodzielnie opracował kilka alternatywnych linii. Ostatecznie wybrał tę, która nie wymagała wydrążenia wielu tuneli[2]. Współautorem projektu linii kolejowej był Polak Jan Antoni Lewicki[3]. Prace zostały podzielona na czternaście odcinków, a wykonanie każdego z nich powierzono innej firmie[2]. Trasa przebiega przez Alpy Styryjskie; na jej trasie znajduje się 14 tuneli (najdłuższy liczy 1,5 km), 16 wiaduktów, ponad sto wyciosanych w skale i jedenaście żelaznych mostów oraz XIX-wieczne stacje kolejowe i dworce. Różnica wysokości wynosi 460 m, co było powodem zastosowania specjalnego wieloczłonowego parowozu Engertha. W latach 1957-1959 linia została zelektryfikowana. Wraz z wybudowaniem linii kolejowej na przełęczy powstał pierwszy alpejski kurort – Semmering.

HISTORYCZNE CENTRUM GRAZU I ZAMEK EGGENBERG (K II, IV / 1999, 2010)

Graz jest szczególnym przykładem żywego dziedzictwa zespołu miejskiego Europy Środkowej, związanego z długotrwałym panowaniem Habsburgów. Stare Miasto stanowi harmonijną mieszaninę następujących po sobie od średniowiecza stylów architektonicznych i prądów artystycznych, jak również różnorodnych wpływów kulturowych sąsiednich regionów. Wpis z roku 1999 obejmował historyczne centrum miasta Graz. W 2010 został poszerzony o Zamek Eggenberg.

KRAJOBRAZ KULTURALNY WACHAU (K II, IV / 2000)

Wachau stanowi część doliny Dunaju położonej między Melk i Krems. W malowniczym krajobrazie znajdują się liczne, nienaruszone i widoczne świadectwa rozwoju regionu od czasów prahistorycznych: założenia architektoniczne (klasztory, zamki, ruiny), urbanistyczne (miasta i miasteczka) oraz rolnicze, związane z uprawą winorośli.

ZABYTKOWE CENTRUM WIEDNIA (K II, IV, VI / 2001)

Wiedeń rozwijał się począwszy od czasów osadnictwa celtyckiego i rzymskiego. Następnie przekształcił się w miasto średniowieczne, a później barokowe, stając się stolicą monarchii austro- węgierskiej. Odgrywał zasadniczą rolę jako jeden z ośrodków muzyki europejskiej, z którym kojarzeni są wielcy kompozytorzy począwszy od klasycyzmu wiedeńskiego do muzyki współczesnej. Zespół zabytkowy Wiednia składa się z różnorodnych elementów architektonicznych, głównie barokowych pałaców i ogrodów oraz z pochodzącego z końca XIX w. zespołu reprezentacyjnych budynków wzdłuż Ringstrasse.

KRAJOBRAZ KULTURALNY FERTÖ/JEZIORA NEZYDERSKIEGO (K V / 2001)

Od 8 tys. lat region Fertö/Jeziora Nezyderskiego był miejscem styku różnych kultur, o czym świadczy urozmaicony krajobraz powstały w wyniku procesu rozwoju i symbiozy wzajemnego oddziaływania człowieka i jego fizycznego otoczenia. Istotne znaczenie kulturowe regionu dodatkowo wzbogaca interesująca architektura wiejska położonych nad jeziorem osad oraz kilku XVIII i XIX- wiecznych pałaców.

PIERWOTNE LASY BUKOWE KARPAT I INNYCH REGIONÓW EUROPY

wpis wspólny z: Albania, Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Hiszpania, Niemcy, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Ukraina, Włochy

Pierwotne lasy bukowe w Karpatach są przykładem zachowanego w stanie nienaruszonym kompleksu leśnego strefy umiarkowanej i jednocześnie najbardziej kompletnego systemu ekologicznego europejskich lasów bukowych. Jest to także bezcenny rezerwuar materiału genetycznego nie tylko buków, ale także wielu innych gatunków związanych z tego typu siedliskiem leśnym.

Uniwersalna wartość pierwotnych lasów bukowych Karpat i dawnych lasów bukowych Niemiec polega na tym, iż jest niezbędna do zrozumienia historii i ewolucji gatunku Fagus (Buk), posiadającego znaczenie globalne. Buk jest jednym z najważniejszych składników lasów liściastych strefy umiarkowanej.

Dürrenstei

Kalkalpen - Hintergebirg

Kalkalpen - Bodinggraben

Kalkalpen - Urlach

Kalkalpen – Wilder Graben

PREHISTORYCZNE OSADY NA PALACH NA OBSZARACH WOKÓŁ ALP (2011)

Wpis wspólny: Austria, Francja, Niemcy, Włochy, Słowenia, Szwajcaria

Pomiędzy 5-tym tysiącleciem p.n.e. a 500 r. p.n.e., na alpejskim obszarze dzisiejszej Szwajcarii (gdzie znajduje się ponad połowa odkopanych osad), Austrii, Francji, Niemiec, Włoch oraz Słowenii istniało mnóstwo takich budowli. Obecnie na terenie tych 6 krajów można zwiedzić 111 odkopanych i odrestaurowanych przez archeologów osad. Stanowi to niewielką część spośród wszystkich tego typu miejsc w obrębie terenów alpejskich – pozostałe zespoły wiosek nadal znajdują się pod grubą warstwą osadów czy też pod wodą rzek i jezior górskich. Wraz z budowlami znaleziono także sprzęty rolnicze i pasterskie, broń myśliwską, różnego rodzaju narzędzia oraz przedmioty codziennego użytku, biżuterię i ozdoby, stanowiące żywy dowód przestrzennego i cywilizacyjnego rozwoju ich neolitycznych mieszkańców. Dobrze zachowane osady są doskonałym materiałem naukowym dla badaczy pierwotnych kultur i wczesnorolniczych społeczności.

• Keutschacher See  
• Abtsdorf I  
• Abtsdorf III  
• Litzlberg Süd  
• See   

GRANICE CESARSTWA RZYMSKIEGO - THE DANUBE LIMES (WESTERN SEGMENT)(2021)

wpis wspólny: Niemcy, Austria, Słowacja

It covers almost 600km of the whole Roman Empire’s Danube frontier. The property formed part of the much large frontier of the Roman Empire that encircled the Mediterranean Sea. The Danube Limes (Western Segment) reflects the specificities of this part of the Roman Frontier through the selection of sites that represent key elements from road, legionary fortresses and their associated settlements to small forts and temporary camps, and the way these structures relate to local topography.

 

GREAT SPAS OF EUROPE (2014)

wpis wspólny z: Czechy, Niemcy, Austria, Włochy, Belgia, Francja, Wielka Brytania

This transnational serial property comprises eleven spa towns, located in seven European countries: Baden bei Wien (Austria); Spa (Belgium); Františkovy Lázně; Karlovy Vary; Mariánské Lázně (Czechia); Vichy (France); Bad Ems; Baden-Baden; Bad Kissingen (Germany); Montecatini Terme (Italy); and City of Bath (United Kingdom). All of these towns developed around natural mineral water springs. They bear witness to the international European spa culture that developed from the early 18th century to the 1930s, leading to the emergence of grand international resorts that impacted urban typology around ensembles of spa buildings such as baths, kurhaus and kursaal (buildings and rooms dedicated to therapy), pump rooms, drinking halls, colonnades and galleries designed to harness the natural mineral water resources and to allow their practical use for bathing and drinking. Related facilities include gardens, assembly rooms, casinos, theatres, hotels and villas, as well as spa-specific support infrastructure. These ensembles are all integrated into an overall urban context that includes a carefully managed recreational and therapeutic environment in a picturesque landscape. Together, these sites embody the significant interchange of human values and developments in medicine, science and balneology.

• Baden bei Wien
• Bad Ischl

TENTATIVE LIST:

•  Cultural Landscape of "Innsbruck-Nordkette/Karwendel" (2002)
•  Iron Trail with Erzberg and the old town of Steyr (2002)
•  Bregenzerwald (Bregenz Forest) (1994)
•  Abbey of Kremsmünster (1994)
•  Heiligenkreuz Abbey (1994)
•  Hochosterwitz Castle (1994)
•  Cathedral of Gurk (1994)
•  National Park "Hohe Tauern" (2003)
•  Hall in Tyrol – The Mint (2013)
•  Großglockner High Alpine Road / Großglockner Hochalpenstraße (2016)

UNESCO - Andorra

 źródło: Wikipedia

nazwa historyczna (tradycyjna): Doliny Andory (kat. Les Valls d’Andora)[3] – małe państwo w południowo-zachodniej Europie, bez dostępu do morza. Leży w Pirenejach, granicząc od północy z Francją, a od południa z Hiszpanią.

Andora to kraj leżący w Pirenejach i całkowicie pokryty górami. Ma powierzchnię 468 km2. Średnia wysokość terenu to 1996 m n.p.m.[4] Na licznych zboczach często występują wysokogórskie łąki i lasy. Najwyższy punkt w państwie to szczyt góry Pic Alt de la Coma Pedrosa (2946 m n.p.m.), najniższym jest Riu Runer, który leży w pobliżu granicy z Hiszpanią na wysokości 840 m n.p.m.[4] Andora graniczy z Francją na północy, północnym wschodzie i północnym zachodzie i z Hiszpanią na południu, południowym wschodzie i zachodzie. Najdłuższą rzeką jest Valira, będąca dopływem hiszpańskiej rzeki Segre.

DOLINA MADRIU-PERAFITA-CLAROL (N V/ 2004, 2006)

Dolina Madriu-Perafita-Clarol obrazuje sposób korzystania z bogactw naturalnych obszaru wysokich Pirenejów na przestrzeni tysiącleci. Jej spektakularne krajobrazy lodowcowe z urwistymi klifami, wysokimi otwartymi pastwiskami i stromymi, porosłymi lasami dolinami zajmują powierzchnię 4247 ha, co stanowi 9 % całkowitej powierzchni iory. Na terenie Doliny Madriu-Perafita-Clarol można prześledzić zachodzące zmiany klimatyczne, gospodarcze i systemów społecznych, a także utrzymywanie się pastoralizmu i surowej górskiej kultury. Obszar obejmuje liczne budowle, głównie letnie osady, pola tarasowe, kamienne drogi i pozostałości po wytopie żelaza.

TENTATIVE LIST:

• Les témoignages matériels de la construction de l’État des Pyrénées : la Co-principauté d’Andorre (2021)

Wiedeń - zabytkowe centrum na liście UNESCO

Wiedeń rozwijał się począwszy od czasów osadnictwa celtyckiego i rzymskiego. Następnie przekształcił się w miasto średniowieczne, a później barokowe, stając się stolicą monarchii austro- węgierskiej. Odgrywał zasadniczą rolę jako jeden z ośrodków muzyki europejskiej, z którym kojarzeni są wielcy kompozytorzy począwszy od klasycyzmu wiedeńskiego do muzyki współczesnej. Zespół zabytkowy Wiednia składa się z różnorodnych elementów architektonicznych, głównie barokowych pałaców i ogrodów oraz z pochodzącego z końca XIX w. zespołu reprezentacyjnych budynków wzdłuż Ringstrasse.

>> więcej zdjęć <<