Autor: Michał "Wittkacy" Witkowski
Jadąc z Nowego Sącza do Krakowa, za Tęgoborzem, trasa wspina się na wysokość 457 m n.p.m. na przełęcz św. Justa. Miejsce to jest związane z grupą polskich świętych z początku naszej państwowości. Wtedy to właśnie w Tropiu osiadł św. Świerad, w Iwkowej św. Urban, a na tej górze św. Just. Wszyscy byli świątobliwymi mnichami, pustelnikami i zapewne kontaktowali się ze sobą. O ile o św. Świeradzie mamy więcej informacji, tak o pozostałych nie ma wielu danych w źródłach historycznych. Ale tak czy inaczej miejsce to należy uznać za jedno z pierwszych w średniowieczu, w którym kwitło chrześcijaństwo i rozpowszechniało się na całą Sądecczyznę. Niektórzy historycy twierdzą, iż św. Just to postać niezwiązana z tym miejscem, a chodzi raczej o św. Jodoka – kapłana i pustelnika o legendarnym pochodzeniu królewskim, który żył w Normiii w VII w. Kult jego w Polsce w XI wieku był żywy, a przez przekształcenie jego imienia (w języku niemieckim brzmi Joost lub Jost) mogło powstać imię Just.
Na wzgórzu stoi kościółek drewniany pod wezwaniem św. Justa i Najświętszej Maryi Panny – wznosi się on na miejscu starszego, prawdopodobnie z XV wieku a ten znów, według tradycji, miał być zbudowany na miejscu jeszcze dawniejszego, zniszczonego przez Tatarów w 1259 roku. To nieprzerwane utrzymywanie się kościoła w tym samym miejscu, może jedynie potwierdzać, iż istniała tu pewnie pustelnia. Tak więc w otoczeniu wiekowych lip stoi na tym miejscu jako trzeci drewniany kościółek p.w. Najświętszej Maryi Panny z II poł. XVII wieku. W ołtarzu głównym zwraca uwagę obraz św. Justa, Matki Bożej oraz Krzyż z Chrystusem rzeźbiony w kości słoniowej. Ponadto w wyposażeniu figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z końca XV wieku, a w przedsionku, kamienna gotycka chrzcielnica z XVI wieku.
Obraz św. Justa w ołtarzu głównym pochodzi z 1677 roku, o czym świadczy umieszczona na nim data. W centralnej części ołtarza natomiast znajduje się obraz Matki Boskiej. Matka Boża z tego obrazu od wieków w tym miejscu odbiera cześć. Świadczą o tym liczne zapisy łask i cudów, jakie się tu zdarzyły przez wieki. Jest on malowany na płótnie naklejonym na drewnianą tablicę. Matka Boża jest przedstawiona na obrazie w półpostaci z Dzieciątkiem Jezus na lewej ręce. Obraz jest upiększoną kopią obrazu Jasnogórskiego. Artyści dopatrują się też podobieństwa do obrazu Matki Bożej z Bochni. Obydwa dzieła mogły powstać w początkach XVII wieku albo w Częstochowie albo w Krakowie.
O autorze:
Niegdyś wielki górołaz, dziś psycholog pracowy;) Półprzewodnik. W ramach kursu przewodnickiego kilka lat temu popełnił rewelacyjną pracę przekrojową dotyczącą miejsc kultu i osób świętych w Beskidach.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz