sobota, 6 sierpnia 2022

Drewniane szlaki na Pomorzu

 

Kraina w kratę


Na Pomorzu w XVIII i XIX wieku dominującym elementem krajobrazu wiejskiego było budownictwo szkieletowe. W kwatery drewnianych konstrukcji budynków wstawiano tyczki, owijano je powrósłami słomianymi i oblepiano gliną. Powierzchnie kwater bielono wapnem na biało, a belki drewniane smarowano smołą. Tak budowano chałupy mieszkalne, zabudowania gospodarcze, kuźnie, szkoły, kościoły i dwory. Do dnia dzisiejszego konstrukcje te zachowały się w wielu gminach nadmorskich (Darłowo, Sławno, Malechowo, Postomino, Ustka, Słupsk, Kobylnica, Smołdzino, Wicko). Budownictwo to było również widocznym elementem architektonicznym w miastach pomorskich w XIX i XX wieku. Obszar z tym charakterystycznym budownictwem został nazwany w 1998 roku "Krainą w kratę". 

Szlak domów podcieniowych


 Domy podcieniowe to najsłynniejsze z zabytków Żuław. Mają one konstrukcję szkieletową z drewna, wypełnioną czerwoną cegłą lub otynkowaną, z charakterystycznym wielosłupowym podcieniem wysuniętym przed zasadniczą część budynku. Liczba słupów w podcieniu może być różna (ponoć, im było ich więcej tym bogatszy mieszkał w domu gospodarz), sam podcień może być częściowo zamknięty lub ustawiony z innej strony. podczas  wędrówki po Szlaku Podcieniowym zobaczymy też niezwykle malownicze ceglane kościółki sprzed kilku wieków. Wiele z nich posiada wieżę i bogaty, misterny szczyt. Spotkamy je w Trutnowych, Osicach i Koźlinach. Wszystkie te wymienione wioski pochodzą co najmniej z XIV w. Związki z Polską, Gdańskiem, menonickimi gminami i Krzyżakami pozostawiły swe ślady w architekturze. Herb Gdańska znajdziemy nad wejściem do kościoła w Koźlinach, co przypomina , że niegdyś Żuławy Gdańskie należały do Gdańszczan.

Śladami menonitów po Żuławach Gdańskich


Mennonici to wyznawcy wiary chrześcijańskiej, protestanckiej o charakterze ewangelikalnym. W Polsce osiedlili się na Żuławach, gdzie zapoczątkowali osadnictwo olęderskie. Ludność bardzo pracowita- Pozostawili po sobie ciekawą kulturę materialną, zadbane wioski, schludne i czyste chałupy, a może przede wszystkim liczne cmentarze o fantazyjnych nagrobkach.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz