środa, 10 sierpnia 2022

Drewniaki na Wyżynie Olkuskiej

Racławice


Kościół późnogotycki, zachowany bez większych zmian od czasu budowy.

Kościół parafialny pw. Narodzenia Marii Panny z początku XV w.
jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem
cenne wyposażenie gotyckie i barokowe z XV–XVIII w.


We wnętrzu kościoła zachowały się gotyckie detale ciesielskie z czasu budowy świątyni.
Portal wejścia do zakrystii zamknięty jest Górą łukiem ostrym.
Drzwi okute są  skośną kratą.
Renesansowa dekoracja malarska ścian wykonana została w połowie XVII w.

Wśród zabytków gotyckich na uwagę zasługuje rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z początku XV w.
Na belce tęczowej umieszczony jest krucyfiks oraz poźnogotyckie rzeźby Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty z 1511 r.

W późnobarokowym ołtarzu głównym z XVIII w. znajduje się obraz Matki Boskiej z XVIII w.


Paczółtowice 

Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z pocz. XVI w.
jednonawowy, konstrukcji zrębowej. Kościół późnogotycki. Zbudowany jest z drewna jodłowego.


Ściany i stropy kościoła ozdobione są  dekoracją malarską wykonaną w końcu XIX w. Na północnej ścianie prezbiterium i nawy zachowały się fragmenty polichromii z 2. połowy XVII w. ze scenami Męki Pańskiej.

wnętrze:
- fragmenty polichromii z II. poł. XVII w.
- cenny obraz Matki Boskiej z II. poł. XV w.

Cenne zabytki:
* w ołtarzu głównym z 1604 r. znajduje się m.in. gotycki obraz Matki Boskiej Paczółtowskiej z ok. 1460–1470 r.
* manierystyczny ołtarz boczny z obrazem św. Mikołaja z ok. 1600 r.
* brązowa gotycko-renesansowa chrzcielnica datowana jest na 1533 r.
* późnogotycki krucyfiks z początku XVI w.
* późnogotycki, wotywny obraz Chrystusa Frasobliwego z Matką Boską Bolesną, świętych Stanisławem Biskupem i Szczepanem z początku XVI w.,
* obraz Chrystus w Tłoczni Mistycznej z 2. połowy XVII w.

Warto zobaczyć: Sanktuarium w Czernej, Diabelski Most i Dolinę Eliaszówki.

prześliczny kościół w pięknej okolicy. Łatwy dojazd (koło Diabelskiego Mostu w prawo, w lewo w górę dojedziecie do Czernej). Kościół czynny, więc można "załapać się" na zwiedzanie wnętrza.



Rodaki 

Dojazd do kościoła w Rodakach jest dość łatwy- z głównej drogi trzeba skręcić w boczną dróżkę (asfaltową), która z pozoru prowadzi donikąd- ot jedna z wielu ścieżek w lasach Pustyni Błędowskiej. Doprowadza do centrum wsi i kościoła.


Kościół filialny pw. Św. Marka z pocz. XVI w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; wnętrze: manierystyczne ołtarze z XVI/XVII w. Wnętrze świątyni nakrywają stropy płaskie. Manierystyczne ołtarze wykonane zostały zapewne na przełomie XVI/XVII w. Ołtarz główny posiada płaską, wyciętą z desek dekorację, w której polichromia imituje elementy rzeźbiarskie. Najcenniejszym zabytkiem w kościele jest późnogotycki posąg Św. Mikołaja z ok. 1400 r. umieszczony w jednym z ołtarzy bocznych, a także drewniane, barokowe epitafium ks. Krzysztofa Zawalskiego (1673 r.) z obrazem Ukrzyżowania i postacią zmarłego. Kościół został niedawno odremontowany siłami społecznymi.


Sławków - karczma

Niewątpliwie austeria sławkowska jest najpiękniejsza spośród zachowanych do dzisiejszych czasów. Jej usytuowanie i architektura dają najpełniejsze wyobrażenie o budownictwie i sztuce ciesielskiej w przedrozbiorowej Polsce. Budynek stanowi klasyczny przykład drewnianej staropolskiej karczmy. Został wzniesiony lub wyremontowany w 1781 roku, o czym świadczy data wyryta na stragarzu.

Posiada konstrukcję zrębową. Zbudowany został na planie litery "T". W części frontowej po lewej stronie przejazdowej sieni znajdują się izba szynku i kuchnia, a po prawej alkierz, komora i kantorek. Ta część budynku przykryta jest pobitym gontem dachem polskim łamanym, który, wsparty od Rynku na sześciu kamiennych filarach (wcześniej na drewnianych słupach), tworzy podcienie. W bramie frontowej zastosowano psy z wypustkami w kształcie wałków, na których wyrżnięto rozetki, ponadto górną część odrzwi ozdobiono kołkowaniem i nacinaniem elementów konstrukcyjnych. Część tylna- wozownia i stajnia- podzielona została wzdłuż na trzy części za pomocą profilowanych słupów z zaś trzałami. Do niej również wiedzie ozdobna brama wjazdowa. Całość przykrywa dwuspadowy dach. Obiekt ma powierzchnię 380 metrów kwadratowych. Historia karczmarstwa sławkowskiego jest starsza niż samo miasto. Już w kronice Jana Długosza odnajdujemy informację, iż w 1220 roku biskup krakowski Iwo Odrowąż uposażył klasztor Świętego Ducha w Prądniku pod Krakowem dochodami z karczem sławkowskich. Wiadomość ta jako pierwsza potwierdza nie tylko istnienie Sławkowa w początkach XIII wieku, ale również zaś wiadcza o prężnym ośrodku wymiany handlowej i funkcjonowaniu co najmniej dwóch tego typu obiektów. Jakkolwiek budynek Austerii w obecnym kształcie pochodzi z roku 1781, to jednak przyjąć należy za pewnik, że zabytek ten sięga czasów o wiele wcześniejszych i że w ciągu wieków był wielokrotnie przebudowywany. <br />
<br />Do 1939 roku Austeria nie tylko przyjmowała gości, ale też żyła życiem Sławkowian i mieszkańców okolicznych wiosek, którzy urządzali w niej chrzciny, wesela i stypy. W niedziele i święta izba karczemna rozbrzmiewała muzyką i hucznymi zabawami, była też miejscem spotkań lokalnych organizacji społeczno-politycznych. Po wojnie karczma pełniła przeróżne funkcje- od mieszkalnej do kulturalno-oświatową i muzealnej. W 2003 roku Austeria Miejska została wydzierżawiona prywatnej firmie ze Sławkowa, która przywróciła budynkowi jego dawną funkcję. Znów zaprasza w swe wiekowe progi wszystkich strudzonych podróżnych oraz tutejszych mieszkańców, proponując wyśmienite jadło i najprzedniejsze napitki w niepowtarzalnej atmosferze zabytkowych wnętrz.

Tenczynek - dzwonnica




Dzwonnica przy kościele św. Katarzyny w Tenczynku zbudowana została przed 1748 r. 





Jest to budowla wolno stojąca, o konstrukcji słupowo-ramowej, trzykondygnacyjna, zbudowana na kamiennej podmurówce, wzniesiona na planie prostokąta. Drugą kondygnację tworzy pozorna izbica, nad nią znajduje się węższe pięterko dzwonowe pokryte blaszanym dachem. Dzwonnica znajduje się po północno-zachodniej stronie murowanego kościoła barokowego św. Katarzyny z lat 1728– 42 (wewnątrz świątyni zobaczyć można m.in. ołtarze regencyjne z XVIII w.).

Ściany pochyłe wykonane z układanych pionowo na styk desek. Nad pozorną izbicą znajduje się węższe pięterko dzwonowe o ścianach pionowych, nakryte daszkiem namiotowym. Nad otworem wejściowym nadwieszony jest daszek wsparty na kroksztynach. W ścianach pięterka wycięte są prostokątne otwory.

W pobliżu kościoła usytuowana jest murowana, klasycystyczna plebania z 1. poł. XIX w. 


W sąsiedniej miejscowości - 4 kilometry dalej znajdują się ruiny zamku Rudno. Skręt do zamku przy kościele

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz