Krakowskie drewniaki

Mało kto wie, że w Krakowie- perle na liście UNESCO- znajdują się również drewniane zabytki. Większość co prawda znajduje się na obrzeżach, ale np. Na Salwatorze (raptem 15 minut od Wawelu) stoi unikatowa kaplica św. św. Judyty i Małgorzaty, a na Woli Justowskiej- niegdyś eleganckiej dzielnicy- mini skansen architektury ludowej.

Kaplica p.w. Świętych Małgorzaty i Judyty z XVII w.
****
GPS:  N50 03.153 E19 54.761

Naprzeciwko kościoła św. Salwatora, nad Norbertankami i pętlą tramwajową

Kaplica pw. Świętych Małgorzaty i Judyty z k. XVII w.; na planie ośmioboku, konstrukcji zrębowej, oszalowana i pokryta gontem; ołtarz główny z XVII w. Barokowa kaplica należy do zespołu budowli związanych historycznie z klasztorem Norbertanek na Zwierzyńcu. Prawdopodobnie pierwotnie była to kaplica cmentarna na cmentarzu morowym. Istniejąca budowla odnawiana była kilkakrotnie w XVIII, XIX i XX stuleciu. Ostatni gruntowny remont wraz z aranżacją wnętrza prowadzony był w 2. połowie lat 80. XX w. Przywrócono wtedy m.in. szalunek z pionowych desek w miejsce gontowego pokrycia ścian z lat 50. XX w. Po ostatnim remoncie kaplicy umieszczono w jej wnętrzu dawny ołtarz główny z kościoła Najświętszego Salwatora oraz ołtarz boczny z kościoła św. Wojciecha.

Barokowa kaplica należy do zespołu budowli związanych historycznie z klasztorem Norbertanek na Zwierzyńcu. Prawdopodobnie pierwotnie była to kaplica cmentarna na cmentarzu morowym.


Co zobaczyć w okolicy?

* kościół św. Salwatora
* Klasztor Norbertanek
* Szlak Twierdzy Kraków

GPS: N50 03.817 E19 51.785

Zespół budownictwa drewnianego powstał po II wojnie światowej. Składa się ze starej karczmy i spichlerza. Karczma z Pasieki koło Czernichowa Żywieckiego, przeniesiona w 1948 r. zbudowana została na przełomie XVIII/XIX w. Jest to budynek drewniany, konstrukcji zrębowej, z podcieniem od frontu wspartym na słupach. Nakrywa ją gontowy dach czterospadowy. Po przeniesieniu w zabytku umieszczona została plebania. Spichlerz z Trzyciąża koło Wolbromia, przeniesiony w 1957 r. zbudowany został w 1764 r. Jest to budynek drewniany, konstrukcji zrębowej, nakryty gontowym dachem czterospadowym z wydatnymi, nadwieszonymi nad ścianami okapami.

Kościół pw. Wszystkich Świętych z XVII w.

**

Wśród maków i chabrów

Kościół w ładnym otoczeniu - pola pełne kwiatów, kapliczka (Grota) i bardzo ładne rzeźby lokalne. Sam kościół - nie zrobił na mnie zbyt dużego wrażenia.

Pierwsze wzmianki o miejscowosci Górka Koscielnicka pochodza z 1396 roku. Znajduje sie tutaj zabytkowy, modrzewiowy kosciól, pochodzacy z 1648 roku. Przebudowywany byl w latach 1777, 1855, 1860. Budowla jest trzynawowa, posiada prezbiterium zakonczone polowa osmioboku. Wnetrze posiada wystrój barokowy i rokokowy, znajduja sie w nim cenne, pochodzace z XVIII w obrazy oraz stare organy. Obok stoi murowana, dwukondygnacyjna, klasycystyczna dzwonnica wybudowana w 1805 roku. Kosciól jest otoczony cmentarzykiem o nieregularnym ukladzie, kilkoma nagrobkami wlascicieli Górki Koscielnickiej - Potockich, oraz sasiednich Wegrzynowic - Zapolskich.

Po zachodniej stronie kosciola znajduje sie grobowiec zolnierzy.Pochowano na nim 42 zolnierzy austro-wegierskich , w tym 27 znanych z nazwiska. Sluzyli oni w 5. i 66. pulkach piechoty, 1., 18. i 27. batalionach strzelców polowych, 14. pulku haubic polowych, 2. i 3. pulkach armat polowych.
Polegli w dniach 17-20 .12. 1914 r.

Na zboczach górki - wedrujac w strone kosciólka - umieszczone zostaly stare krzyze cmentarne, które tworza niesamowity klimat tego miejsca. Zwlaszcza gdy nikogo nie ma w poblizu, slychac ptaki i wlasne mysli. Urokliwe miejsce sprzyja przemysleniom i zadumie duchowej. Nawet "twardzieli" zmusza do refleksji. 

Kościół św. Bartłomieja z XV w.

****

U stóp nowohuckiego Kombinatu

GPS:  N50 03.944 E20 03.106 

Kapitalne wnętrze. Zewnętrze, choć ujmujące, zdecydowanie ustępuje wnętrzu świątyni.

Zachował się gotycki detal ciesielski, m.in. bogato profilowane i zdobione dekoracją roślinną odrzwia ostrołukowe z 1466 r. - pokazywany jedynie podczas dni otwartych SAD (i innych tego typu imprez).

Kościół parafialny pw. Św. Bartłomieja z II. poł. XV w.; trójnawowy, konstrukcji zrębowej; gotycki detal ciesielski; wnętrze: malowidła z XVIII w., chrzcielnica z XVI lub XVII w. Kościół drewniany, gotycki. Wnętrze świątyni nakryte jest stropami. Zachował się gotycki detal ciesielski, m.in. bogato profilowane i zdobione dekoracją roślinną odrzwia ostrołukowe z 1466 r. Rokokowa dekoracja malarska wnętrza wykonana została ok. 1766 r. Wśród motywów architektonicznych znajdują się medaliony z portretami papieży, biskupów, świętych i uczonych mających związek z Mogiłą. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z 2. połowy XVIII w. W malowanym iluzjonistycznie ołtarzu głównym z 1770 r. umieszczony jest obraz św. Bartłomieja. Kościół otoczony jest drewnianym ogrodzeniem, w które wbudowana jest drewniana czworoboczna dzwonnica wzniesiona w konstrukcji słupowej w 1752 r.

Warto zobaczyć:

* Opactwo Cystersów w Mogile

Kościół św. Bartłomieja z XV w.
****

U stóp nowohuckiego Kombinatu

GPS:  N50 03.944 E20 03.106 

Kapitalne wnętrze. Zewnętrze, choć ujmujące, zdecydowanie ustępuje wnętrzu świątyni.

Zachował się gotycki detal ciesielski, m.in. bogato profilowane i zdobione dekoracją roślinną odrzwia ostrołukowe z 1466 r. - pokazywany jedynie podczas dni otwartych SAD (i innych tego typu imprez).

Kościół parafialny pw. Św. Bartłomieja z II. poł. XV w.; trójnawowy, konstrukcji zrębowej; gotycki detal ciesielski; wnętrze: malowidła z XVIII w., chrzcielnica z XVI lub XVII w. Kościół drewniany, gotycki. Wnętrze świątyni nakryte jest stropami. Zachował się gotycki detal ciesielski, m.in. bogato profilowane i zdobione dekoracją roślinną odrzwia ostrołukowe z 1466 r. Rokokowa dekoracja malarska wnętrza wykonana została ok. 1766 r. Wśród motywów architektonicznych znajdują się medaliony z portretami papieży, biskupów, świętych i uczonych mających związek z Mogiłą. Wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z 2. połowy XVIII w. W malowanym iluzjonistycznie ołtarzu głównym z 1770 r. umieszczony jest obraz św. Bartłomieja. Kościół otoczony jest drewnianym ogrodzeniem, w które wbudowana jest drewniana czworoboczna dzwonnica wzniesiona w konstrukcji słupowej w 1752 r.

Warto zobaczyć:

* Opactwo Cystersów w Mogile

Kościół pw. Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Świętego z l poł. XVII w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; wnętrze: polichromia figuralna, ołtarz główny z k. XVII w. Kościół wzniesiony został w 1. połowie XVII w. w Jaworniku koło Myślenic. 

W 1982 został przeniesiony do Krakowa-Krzesławic na parcelę położoną w pobliżu dawnego dworu mieszczącego obecnie Muzeum Jana Matejki. Stropy i ściany ozdobione są figuralną polichromią o różnych wątkach treściowych z 1. połowy XVII w. Wyróżniają się kompozycja są du Ostatecznego i postać św. Krzysztofa. Ozdobą świątyni jest późnobarokowy ołtarz główny, w którym umieszczony jest późnogotycki krucyfiks z początku XVI w., przekazany do kościoła z parafii pw. św. Wincentego w Krakowie-Pleszowie.