środa, 10 sierpnia 2022

Drewniaki na pogorzu wielickim

 Łapanów - kościół

Kościół pw. Św. Bartłomieja Apostoła z 1529 r.; orientowany, drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalowany. Dach dwuspadowy, jednokalenicowy, pokryty blachą z barokową wieżyczką z latarnią. W 1614 r. powiększona o kaplicę. Kościół jednonawowy, z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i zakrystią i prostokątną kaplicą nakrytą kopułą z latarnią. Polichromia z 1843 r. wykonana przez Mecnera i Wojciechowskiego. Ołtarz główny późnobarokowy, z 1873 r. wykonany przez P. Korneckiego, z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem; ołtarze boczne późnobarokowe z XIX w.; obrazy: Św. Barbary z XIX w., Przemienienia Pańskiego z XIX w., Św. Anny Samotrzeć z przełomu XVI i XVII w. i Matki Boskiej z XVII w. Ambona z XIX w.; chrzcielnica kamienna, gotycka z XVI w.; kamienne epitafium M.Łapki. Drewniana, izbicowa dzwonnica z XVIII w., konstrukcji słupowej, z dachem namiotowym


Bochnia - dzwonnica

Dzwonnica z 1991 r., zrekonstruowana po pożarze w 1987 r. Na wzór obiektu z I poł. XVI w.; konstrukcji słupowej, oszalowana, z ostrosłupowym hełmem pokrytym gontem. Wieżę zbudowano w konstrukcji słupowej z drewna dębowego. Szkielet budowli stanowi dziewięć głównych słupów. Cztery wyznaczają naroża, cztery rozmieszczone są w połowie długości ścian. Środkowy słup, zwany królem, sięga aż po konstrukcję ostrosłupowego hełmu. Dzięki dobrej statyce odpowiadała też potrzebom dzwonnicy (dzwony zawieszano w izbicy).


Dwór w Woli Zręczyckiej - "Bella Vita"

https://www.geocaching.com/geocache/GC4HAVB


Modrzewiowy dwór "Bella Vita" zbudowany w latach 1876-1879 przez Feillów, z niewielkimi zmianami przetrwał do dziś. Budynek dworu parterowy, częściowo podpiwniczony, dach łamany, (więźba drewniana, łamana z symetrycznymi lukarnami doświetlającymi ) fundamenty kamienne. Ściany zewnętrzne i stropy z bali modrzewiowych (konstrukcja wieńcowa). Wejście do hollu i recepcji przez ganek po stopniach z piaskowca. Stropowa belka nośna przedniej elewacji, na szerokości ganku wsparta na czterech kolumnach z piaskowca, nawiązujących do stylu doryckiego. Obecnie we dworze mieści się pensjonat.


Wchodzi się do dużej kwadratowej sieni, z której prowadzą drzwi do głównego pokoju z wyjściem na ogród. W stropie widoczne drewniane legary. Dawne wyposażenie dworu nie zachowało się. Dookoła dworu znajduje się niewielki park.


Raciechowice - dwór

Dwór z II. poł. XVIII w.; na planie prostokąta, konstrukcji zrębowej, potynkowany, nakryty dachem polskim z lukarnami. Zbudowany został w 1760 r., na planie wydłużonego prostokąta z wnętrzem o dwóch traktach rozdzielonych korytarzykiem. W środkowej części elewacji frontowej znajduje się niewielki ryzalit związany z facjatą w dachu. W trójkątnym szczycie facjaty umieszczone są  herby Leliwa i Nowina, dawnych właścicieli Raciechowic. Pierwotnie nad wejściem znajdował się rokokowy kartusz z fragmentem wiersza Jana Kochanowskiego i datą budowy dworu (obecnie w Muzeum Regionalnym w Myślenicach). W sieni zachowany jest murowany kominek z XVIII w.

Gruszów - kościół

N49.85297 E20.20718

Kościół parafialny pw. Rozesłania Świętych Apostołów z I. poł. XVI w.; konstrukcji zrębowej, oszalowany, pokryty gontami i blachą; wyposażenie gł. z XVIII-XIX w Kościół późnogotycki, jednonawowy. Nawa i prezbiterium nakryte są wspólnym dachem wielopołaciowym z sygnaturką z latarnią. Od zachodu przy nawie znajduje się prostokątna wieża z nadwieszoną izbicą, nakryta blaszanym daszkiem namiotowym. Wyposażenie kościoła:- eklektyczny ołtarz główny z figurami Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz świętych Filipa i Andrzeja Apostołów.- późnobarokowe ołtarze boczne . Znajdują się w nich m.in. XVIII- wieczne obrazy świętych: w prawym Mikołaja, w lewym Erazma.- późnorenesansowe tabernakulum z XVII w., z postacią Chrystusa Salwatora.- obraz Chrystusa Ukrzyżowanego z XVII w.- neobarokowa ambona z XIX w.,- malowane stacje Drogi Krzyżowej z XVIII/XIX w.- późnobarokowy krucyfiks.

Wiśniowa

GPS: N49.78761 E20.11730 
Kościół na górce przy zakręcie.


Zabytkowy kościół parafialny pod wezwaniem św. Marcina biskupa jest głównym miejscem kultu w parafii wiśniowskiej. Usytuowany jest razem z dzwonnicą pośrodku zabytkowego parku lipowego.



Kościół św. Marcina w Wiśniowej pochodzi z lat 1720-1730, w XIX wieku gruntownie wyremontowany i przebudowany. Bryła kościoła składa się z prezbiterium i szerszej, wyższej nawy, do której przylega kruchta. Świątynia zbudowana w konstrukcji zrębowej, nakrywa ją dwukalenicowy dach. Wnętrze ozdobione bogatą polichromią, głównie o motywach roślinnych, wykonaną w 1910 roku. W kościele znajduje się pięć ołtarzy, w głównym obraz Matki Boskiej Wiśniowskiej z XVII w., słynący łaskami. Inne elementy wyposażenia to barokowa ambona z końca XVII w., późnobarokowa kamienna chrzcielnica z 2 poł. XVIII w. oraz krucyfiks z XVII w. W świątyni przechowywane proporce AK "Kamiennik". 

Szczepanów - zabudowa

Układ urbanistyczny z XVIII w. Istotne miejsce w tym układzie zajmuje zespół kościelny z folwarkiem plebańskim, oraz tzw. miejsce urodzin Św. Stanisława, z kaplicą, legendarną studnią oraz drugim kościołem w obrębie cmentarza. Do połowy XX w. w Szczepanowie dominowała zabudowa drewniana. We wsi występowały trzy rodzaje zagród: wielobudynkowe (budynek mieszkalny, inwentarski, stodoła), dwubudynkowe (budynek mieszkalno-inwentarski, stodoła) i jednobudynkowe (budynek mieszkalno-inwentarski). Budynki były wznoszone w konstrukcji zrębowej na planach prostokątów, nakrywano je dachami czterospadowymi poszytymi słomą, a ściany bielono. Dominował jednotraktowy układ wnętrza domu. Na początku XX w. coraz częściej jako pokrycie dachu zaczęto stosować dachówkę ceramiczną, co doprowadziło do zmiany formy dachu na dwuspadowy.

Mokrzyska - zespół zabudowy drewnianej

Zespół zabudowy drewnianej. We wsi można zobaczyć zespół charakterystycznych dla regionu Małopolski chałup budowanych w stylu krakowskim. Dach dwu- lub czterospadowy. Ściany o konstrukcji wieńcowej wyprawiano gliną i bielono je na biało lub niebiesko. Stosowano również konstrukcję przysłupową, podtrzymującą dach.

Brzesko - Dawny teatr letni i osiedle robotnicze

Budynek dawnego Teatru Letniego z 1902 r. w zespole urbanistyczno-architektonicznym browaru w Okocimiu. Wybudowany na planie prostokąta, z czterema ryzalitami, parterowy, z piętrem w części południowej, częściowo podpiwniczony. Obiekt o cechach tzw. stylu zakopiańskiego, wzniesiony w konstrukcji ryglowej (rygle i słupy drewniane) z ceglanym wypełnieniem, oszalowany. Dachy półszczytowe, z oszalowanymi polami w półszczytach, dekorowanymi listwami układanymi na kształt "promieni", kryte blachą. Ściany pod okapami dachów obite są  szerokimi listwami z motywami rozet i szarotek. Część otworów okiennych i drzwiowych ujęta została w laubzegowane obramienia. Nad salą główną strop otwarty z widoczną więźbź dachową. Sala podzielona dwoma rzędami słupów z mieczami. Nad dawną sceną strop belkowy.

Krzęcin

Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z II. poł. XVI w.; konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; wyposażenie gł. z II. poł. XVIII w. 
Korpus budowli składa się z dwóch części: jednonawowej z 1589 r. i trójnawowej z 1887 r. wąskie prezbiterium zamknięte jest trójbocznie. Wieże konstrukcji słupowo-ramowej mają nadwieszone, otwarte izbice z przeźroczami ujętymi w ozdobne, ciesielskie obramienia. Wieńczą je wysmukłe, ostrosłupowe hełmy. 
Wnętrze kościoła nakryte jest stropami płaskimi. Detale ciesielskie czyli otwór w ścianie tęczowej i portal wejścia do zakrystii wykonane zostały w 1589 r. 
Wyposażenie kościoła czyli ołtarze, ambona, konfesjonały sa późnobarokowe i pochodzą z 2. połowy XVIII w. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 1520 r.

Sosnowice - kościół

Kościół pomocniczy pw. Imienia Najświętszej Marii Panny z II. poł. XVI w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty blachą; wyposażenie z XVII–XIX w. Ściany, stropy kościoła oraz parapet chóru muzycznego pokryte są  polichromią złożoną z motywów figuralnych i geometrycznych wykonaną w latach 1899–1903. 
We wnętrzu znajdują się m.in. trzy ołtarze późnobarokowe. W ołtarzu głównym znajduje się łaskami słynący barokowy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem (Sosnowickiej), a zasłaniający go obraz z 2. połowy XVII przedstawia Ukrzyżowanie. W lewym ołtarzu bocznym znajduje się obraz św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus, a w ołtarzu prawym obraz św. Małgorzaty. Ważnym zabytkiem kościoła są  kamienne płyty nagrobne rodu Strzałów pochodzące z XVI w. Płyty te są  obecnie zakryte posadzką.

Skawinki - kościół

Kościół parafialny pw. Św. Joachima z I. poł. XVIII w.; na planie krzyża greckiego, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; wyposażenie prawie w całości współczesne. Barokowy kościół wzniesiony został w 1733 r. w Przytkowicach. Na obecne miejsce został przeniesiony w latach 1962–1964. 

Korpus kościoła pokryty jest wielopołaciowymi, przenikającymi się dachami. Od południowego zachodu ramiona nawy i prezbiterium zamknięte są  prostokątnymi ścianami, które tworzą wieloboczną zakrystię. Od wschodu do ramienia nawy dobudowano prostokątną kruchtę, która łączy kościół z wieżą-dzwonnicą pierwotnie wolno stojącą. Charakterystycznymi elementami wnętrza kościoła są  cztery pary słupów podtrzymujące strop. Współczesny ołtarz główny wykonany został przez stolarza z Kalwarii Zebrzydowskiej. część mieszkalną i dawną stajnię, w której obecnie urządzono wystawę oleodruków. W części mieszkalnej znajduje się bogata ekspozycja etnograficzna.


Wola Radziszowska

Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP z XV w.*****

Między Skawiną, a Lanckoroną

Do Woli Radziszowskiej warto wstąpić głównie ze względu na XV-wieczny drewniany kościół Wniebowzięcia NMP.

Więcej zdjęć z Woli Radziszowskiej
Jest to klasyczna jednonawowa świątynia, konstrukcji zrębowej. Oszalowana i pokryta gontem. Cechą charakterystyczną kościoła jest wieża z nadwieszoną izbicą, o lekko pochyłych ścianach (Grzesiek mówi na nią "uszatek").
Kościół pomocniczy pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z k. XV w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty gontem; wyposażenie z XVII–XIX w. Kościół drewniany, późnogotycki. 

 
Izbicowa wieża o lekko pochyłych ścianach jest konstrukcji słupowo-ramowej. W przyziemiu wieża otoczona jest zamkniętymi podcieniami. Wnętrze kościoła nakryte jest stropami. W kościele zachowały się ostrołukowe portale gotyckie.
Stropy i ściany świątyni pokryte są polichromią o motywach figuralnych z 1893 r. Na belce tęczowej umieszczony jest krucyfiks gotycki z początku XVI w.
W ołtarzu głównym z 2. połowy XVII w. znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem prawdopodobnie z XVII w. 


Póżnorenesansowe ołtarze boczne pochodzą z końca XVII w. Barokowa ambona datowana jest na koniec XVII w. Ponadto w wyposażeniu znajdują się obrazy z XVII/XVIII w. i sprzęty z XIX w
W Woli Radziszowskiej warto pójść na spacer w kierunku na Podchybie, gdzie znajduje się cmentarz choleryczny i pomnik przyrody - potężny dąb.


*****
Prześliczny kościół, który od czasu wybudowania nowego kościoła, już nie pełni roli świątyni. Mieszkańcy Woli Radziszowskiej zdają sobie sprawę, jaki cud architektury posiadają i chętnie udzielają informacji i pomocy. Kościół jest zagrożony, a przynajmniej jego aktualne miejsce, ze względu na planowaną budowę autostrady, która zresztą jest oprotestowywana przez mieszkańców.


Trzemeśnia - poza szlakiem

Więcej zdjęć: https://photos.app.goo.gl/hitZpSmiHwAQ2gaL7
Kościół drewniany z 1780r. 
Stropy, jak i ściany zdobi bogata dekoracja malarska wykonana w 1910r., która zakryła starszą, ludową polichromię z końca XIXw. Wyposażenie kościoła jest bardzo cenne. Ołtarz główny, dwa ołtarze boczne, ambona oraz parapet chóru muzycznego są barokowe. W ołtarzu głównym mieści się renesansowy obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z końca XVIw., malowany na desce, ozdobiony złotymi sukienkami. Na północnej ścianie prezbiterium barokowy obraz z końca XVIIw., przedstawiający Koronację Matki Bożej. W kaplicy południowej znajduje się gotycki tryptyk z XVw., później przemalowany.


W obrębie terenu kościoła znajduje się grota Matki Bożej z Lourdes, zbudowana w 1958r. W mur kościelny wmurowano popękaną renesansową płytę nagrobną z 1530r., która dawniej zakrywałą wejście do krypty.


Pierwszy kościół w Trzemeśni istniał już w XIVw. i znajdował się na Krowiej Górze. Położenie na wzniesieniu nie było jednak dogodne , więc nową świątynię wybudowano w miejscu bardziej dostępnym. Nie przetrwała ona zbyt długo, bowiem została zniszczona przez powódź w 1753r. Fale wzburzonej Trzemeśnianki wyrzuciły wówczas na prawy brzeg obraz Matki Bożej. Odtąd zaczęto obraz otaczać kultem.
W miejscu odnalezienia zbudowano w 1780r. obecny kościół.


Na wzgórzu za kościołem znajdował się ponoć cmentarz choleryczny (można jeszcze znaleźć pojedyncze nagrobki).
Poza tym w Trzemeśni znajduje się jeszcze drewniany dwór z I połowy XIXw. Niestety znajdujący się w rękach prywatnych i stanowczo niedostępny.
(tekst, autorstwa beales, pochodzi z opisu skrzynki  Kościół w Trzemeśni - OP2087 na opencaching.pl
Zobacz tez:
http://www.ziemiamyslenicka.pl/732-ziemiamyslenicka-kosciol-pw-sw-klemensa-w-trzemesni



Barwałd Górny - kaplica św. Rozalii

Kaplica św. Rozalii
***/****
Cudownie klimatyczne wnętrze
GPS:  49°51'40"N 19°36'58"E
Dojazd: Z centrum Barwałdu Górnego, należy pojechać w lewo w kierunku góry Żar na tzw. przysiółek 'Wyręby'.



Będąc przed starą strażnicą w centrum Barwałdu Górnego (przy drodze do Stryszowa), jadąc w lewo w kierunku góry " żar " na tzw. przysiółek 'wyręby " po przejechaniu ok. 1,5 km, na końcu drogi, przed lasem po prawej stronie jest piękna, po niedawnej renowacji  kaplica św. Rozalii.
Jedyny minus to bliskość domków, które tu zostały wybudowane - wnętrze natomiast... z wyjątkiem mikrofonu przy mównicy... rewelacja! Takie jak powinno być wnętrze kaplicy - pustelni.

Zabytkowa drewniana pustelnia pochodząca prawdopodobnie z 1 połowy XVIII wieku. Tworzą ją dwie kaplice św. Rozalii i św. Marii Magdaleny oraz cela-pustelnia. Wewnątrz znajdują się: barokowy ołtarz Matki Boskiej i św. Rozalii, dwa barokowe płótna z 1747 przedstawiające Boże Narodzenie i Pokłon Trzech Króli, dziewiętnastowieczne obrazy wotywne związane z Misteriami pasyjnymi zawieszane przez pątników pielgrzymujących do sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej. W Pustelni mieszkali pustelnicy m.in. brat Stanisław Saniewski, Zofia Owsianka.)

Marcyporęba

Kościół  pw. Św. Marcina z 1670 r
***+
Niedaleko Tłuczani, Krzęcina i Woli Radziszowskiej



Drewniany kościół pw. Św. Marcina wzniesiony w 1670 r. jako bezwieżowy, jednonawowy o konstrukcji zrębowej, oszalowany. Wieża izbicowa o pochyłych ścianach z XX w., zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Korpus nakryty dachem dwuspadowym, jednokalenicowym, z barokową wieżyczką na sygnaturkę na kalenicy. Do nawy dobudowana jest kaplica otwarta do wnętrza. Prezbiterium zamknięte jest trójbocznie. W kościele zachowały się dwa cenne portale: jeden tzw. długoszowski, drugi manierystyczny, bogato zdobiony. Nad kruchtą i prezbiterium stropy kasetonowe z XX w. Na belce tęczowej umieszczona rzeźby Grupy Ukrzyżowania z gotyckim krucyfiksem z XV w. Ściany pokrywa polichromia z XIX i XX w. W nawie ołtarze rokokowe, w kaplicy ołtarz klasycystyczny. Ambona rokokowa. Chrzcielnica kamienna, renesansowa, z 1545 r. Na cmentarzu przykościelnym murowana dzwonnica parawanowa z 1831 r.

Barwałd Górny - ruiny strażnicy

Strażnica w Barwałdzie Górnym
w ruinie



W centrum Barwałdu Górnego - za drogowskazem do dworu w Strzyszowie. Po lewej kilka sklepów, a na wprost (na zakręcie na górce) zdewastowane pozostałości strażnicy. Wejście po schodkach kamienno-betonowych, nawet dość bezpiecznych...
Została przeze mnie pomylona z kaplicą św. Rozalii (mieszkańcy trochę źle wskazali:(
natomiast będąc przed tą kaplicą, jadąc w lewo w kierunku góry " żar " na tzw. przysiółek 'wyręby " po przejechaniu ok. 1,5 km, na końcu drogi, przed lasem po prawej stronie jest piękna, po niedawnej renowacji prawdziwa kaplica św. Rozalii - powiedział Dymek na polskaniezwykla.pl. Pojadę, zobaczę i zamieszczę zdjęcia kaplicy św. Rozalii.

Update: Pojechaliśmy, zobaczyliśmy - faktycznie jest zniewalająca >>Kaplica św. Rozalii w Barwałdzie Górnym.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz