Drewniane kościoły Podhala

 

Bukowina Tatrzańska

Kościół w Bukowinie Tatrzańskiej  pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa zbudowany w 1887 r. przez J. Kramarza; drewniany, konstrukcji zrębowej, z częścią murowaną, ściany potynkowane.

Wieża konstrukcji słupowej, dwukondygnacyjna, częściowo kryta gontami, częściowo oszalowana, zwieńczona blaszanym hełmem ostrosłupowym. Przy wieży, dwie dobudówki. Dach nad korpusem kościoła dwuspadowy, dwukalenicowy, gontowy, z wieloboczną wieżyczką na sygnaturkę. 

Kościół jednonawowy, z zamkniętym półkoliście prezbiterium. Wnętrze nakryte pozornymi sklepieniami kolebkowymi i ozdobione polichromią figuralną z 1937 r. wykonaną przez P. Palke. Ołtarze bezstylowe z 1907 r. W głównym posąg Serce Pana Jezusa, w bocznych obrazy Matki Boskiej i Św. Józefa. W świątyni znajdują się rzeźby z poprzedniego ołtarza głównego, wykonane przez J. Kramarza lub W. Kułacha.

Witów

W miejscowości Witów, leżącej 13 km na północny zachód od Zakopanego stoi urokliwy, drewniany kościółek pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej, który jest częścią Małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Kościół jest otoczony pięknym kwiatowym ogrodem. Wokół kościoła, na kamiennych podestach, stoją drewniane rzeźby symbolizujące kolejne przystanki Drogi Krzyżowej. Na tyłach budynku, nad oczkiem wodnym, znajduje się kapliczka Matki Boskiej.

Kościół został wybudowany w latach 1910 – 1912 według projektu zakopiańskiego architekta  Jana Tarczałowicza. Kościół jest w całości drewniany i ma konstrukcję zrębową

 Kościół orientowany, oszalowany z zewnątrz i wewnątrz, na kamiennej podmurówce. Prostokątna nawa, węższe prezbiterium, zakrystia, kaplica. Przyziemie nawy i wieży otoczone jest podcieniami, w których znajdują się Stacje Drogi Krzyżowej. Dachy dwuspadowe kryte gontami. Na kalenicy dachu nad nawą wieloboczna wieżyczka na sygnaturkę zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Wieża konstrukcji słupowej, o pochyłych ścianach, z pozorną izbicą zwieńczoną ostrosłupowym hełmem. Stropy belkowe. Ołtarz główny neogotycki, wykonany przez firmę F. Prinotha z St. Ulrich w Tyrolu. W ołtarzu figury Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz Świętych Kazimierza i Franciszka z Asyżu. Witraże z 1937 r. Kapliczki z rzeźbami M. Glugli, zaprojektowane przez G. Nowotarską i Z. Szpakowską.

Dzianisz

Kościół w Dzianiszu powstał w latach 1932-1937 (daty na belce tęczowej) w wyniku rozbudowy kaplicy istniejącej tu od 1927 r. Projekt świątyni przygotował znany krakowski architekt i konserwator zabytków Bohdan Treter przy współpracy zakopiańskiego architekta Stefana Meyera. Drewniana świątynia na wysokiej kamiennej podmurówce ma układ bazylikowy. Nawiązuje do tradycji podhalańskich gotyckich kościołów drewnianych. W detalach konstrukcyjnych odnaleźć można cechy charakterystyczne dla góralskiego budownictwa, jak na przykład rysie wspierające szerokie okapy czy kołkowanie w obramieniach okien. Ołtarz główny i ołtarze boczne, pochodzące z lat 50. XX w., mają formę tryptyków. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, patronki kościoła, namalowany przez Adama Witkowskiego. Na chórze znajdują się organy przeniesione tu około 1949 r. z kościoła parafialnego pw. św. św. Małgorzaty i Katarzyny w Kętach. Instrument, pochodzący prawdopodobnie z XVII w., umieszczony jest w nowej, trójosiowej obudowie.