czwartek, 3 września 2020

Święty Krzyż vel Łysiec - tam, gdzie czarownice...

Tekst i zdjęcia pochodzą z:

https://www.geocaching.com/geocache/GC8927G_swiety-krzyz


Górę Łysiec - współcześnie znaną jako Święty Krzyż - przed wiekami szczególnie upodobały sobie czarownice. Podczas organizowanych przez nie sabatów odprawiane były tajemne gusła, trwała piekielna zabawa i tańce Tak mówią ludowe przekazy, natomiast o fakcie istnienia tu miejsca kultu pogańskiego świadczą pozostałości kamiennego wału kultowego z ok. VIII w. otaczającego szczyt góry. W dzisiejszych czasach Święty Krzyż to miejsce słynące w Polsce i poza jej granicami z klasztoru pobenedyktyńskiego oraz przechowywanych w nim Relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Klasztor, będący obecnie pod opieką Misjonarzy Oblatów, szczyci się bogatą 1000-letnią historią. Przybywający tu turyści i pielgrzymi mogą zwiedzić klasycystyczny kościół z XVIII w. oraz kaplicę Oleśnickich, w której znajduje się relikwiarz z cząstkami drzewa Krzyża Świętego. Warto wstąpić do Muzeum Misyjnego Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej (przedmioty z krajów misyjnych) oraz zobaczyć Wystawę Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Po trudach zwiedzania istnieje możliwość skorzystania z kuchni klasztornej, a w starej aptece - obecnie kawiarence, prócz kawy i herbaty można nabyć tradycyjne leki ziołowe.

Kościół pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej, który dziś odwiedzamy to trzecia świątynia wzniesiona w tym miejscu pod koniec XVIII wieku w stylu barokowo- klasycystycznym, murowana z cegły, orientowana, jednonawowa, na planie prostokąta. Wzniesienie niewielkiego klasztoru skupionego przy kościele na tak trudnym terenie datowane jest różnie, gdyż monografie, przekazy, legendy wskazują rozbieżne daty i wydarzenia. Opactwo najprawdopodobniej założone zostało w 1006 roku a fakt jego założenia ujęty został w opowiadanie o św. Emeryku. Pomimo rozbieżności, sacrum na Łysej Górze trwa już od ponad tysiąca lat, zmieniając na przestrzeni wieków swoje kształty. Kościół był początkowo rotundą, naznaczył go styl romański, gotycki, barokowy natomiast w klasztorze styl gotycki jest mocno zaakcentowany. Podobnie przedstawia się kwestia pojawienia się benedyktynów na Świętym Krzyżu, to kiedy i skąd przybyli jest pełne legend. Opactwo przechodziło czas upadków i wzlotów, a jednym z takich okresów był wiek XVI- gdy dobra klasztoru zdewastowali Tatarzy, a następnie wzlot, gdy w początku XVII wieku, Mikołaj Oleśnicki wzniósł kaplicę grobową. Oleśniccy od dawien dawna związani byli ze Św. Krzyżem i grzebali tu swoich zmarłych. Dziś kaplica Oleśnickich jest miejscem adoracji Relikwii Krzyża Świętego. W podziemiach kaplicy znajdują się krypty, gdzie spoczywają: opat Sierakowski, nieznany powstaniec z 1863 r. i książę Jeremi Wiśniowiecki. Poniżej opactwa, na stoku północnym rozciąga się rozległa polana zwana Bielnikiem. Powstały tu również platformy widokowe dla turystów. Z platform roztacza się przepiękna panorama Gór Świętokrzyskich i można podziwiać gołoborza. Stoki gór pokryte są tzw. piaskowcem kwarcytowym i łupkami kambryjskimi. Stanowią one zewnętrzna warstwę, kamieni i głazów o różnych kształtach i wielkościach. Wygląda to bardzo malowniczo. Stok góry jest dość łagodny, trudny jednak do przejścia właśnie ze względu na owe gołoborza! Szkoda, że gołoborza obecnie w większości porastają rośliny. Bogata szata roślinna pokrywa tę charakterystyczną budowę najstarszych i najłagodniejszych polskich gór. Tablice informacyjne dopełniają całości. Można się z nich dowiedzieć wielu ciekawostek o tym regionie.

Na szczyt prowadzi droga asfaltowa ale zaraz za waypoitem parking jest zakaz wjazdu. Zgodnie z informacją umieszczoną na https://www.swietykrzyz.pl/kategorie/dojazd_na_swiety_krzyz na Łysą Górę można wjechać samochodem w niedziele i święta jedynie na Mszę Świętą  o godz 8.00, 9.30, 11.30; pobyt do godziny 14.00. Przed zakazem jest też duży parking, niestety płatny 7 zł za dzień. Ponadto można tu dotrzeć niebieskim  szlakiem z Nowej Słupii.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz