Wawozy lessowe - Biała Droga

https://www.geocaching.com/geocache/GC5P4MC

 Wąwóz zwany Biała Droga utworzony jest ze skał białego piaskowca. U wylotu wąwozu znajduje się brama skalna. Po wyjściu z Białej Drogi skręcając w lewo i wędrujemy wzdłuż zbocza z dużą ilością odkrytych skał, które były eksploatowane jeszcze w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku i stanowiły doskonały materiał budowlany. Obecnie porośnięte są drzewami, jałowcami, różą, berberysem, a w okresie jesiennym rosną tu grzyby.

Piaskowiec to zwięzła skała okruchowa zaliczana do psamitów powstała w wyniku lityfikacji (cementacji) piasku za pomocą spoiwa reprezentowanego najczęściej przez kalcyt, dolomit, minerały ilaste, krzemionkę lub tlenki i wodorotlenki żelaza. Ich skład mineralny oraz warunki (środowisko) powstawania są podobne do piasków – różnią się do nich jedynie obecnością spoiwa.

Większość piaskowców składa się przeważnie z ziarn jednego minerału, którym zazwyczaj jest kwarc, czasami ich skład petrograficzny jest bardziej różnorodny.

Najczęściej mają barwy: jasnoszarą, szarą, kremową, żółtawą, zielonkawą a także różowawą, czerwonawą, czerwonobrunatną, brunatną lub nawet czarnobrunatną. Odznaczają się zbitą (niekiedy porowatą) i warstwowaną teksturą oraz równo- lub różnoziarnistą strukturą.

Ich szczególnymi odmianami są piaskowce arkozowe oraz szarogłazowe.

Piaskowce arkozowe są skałami osadowymi, okruchowymi. Odznaczają się zazwyczaj barwą szarą w różnych odcieniach – żółtym, brunatnym, różowym lub czerwonawym. Są skałami zwięzłymi, zwykle warstwowanymi, zbudowanymi głównie z kwarcu oraz skaleni potasowych (od 20% do 50%), a podrzędnie z biotytu i muskowitu.

Piaskowce arkozowe zawierają niekiedy niewielkie ilości cyrkonu, turmalinu, apatytu i innych minerałów. Ich spoiwo jest najczęściej żelaziste, a niekiedy też węglanowe, ilaste lub krzemionkowe. Piaskowce arkozowe tworzą się w środowisku lądowym, w warunkach stosunkowo krótkiego transportu wodnego ( przeważnie w klimacie półpustynnym, wysokogórskim lub glacjalnym ). Na większą skalę piaskowce arkozowe powstają na przedpolu świeżo wypiętrzonych masywów górskich, gdzie istnieją duże różnice wysokości oraz intensywna erozja.

Piaskowce arkozowe należą do skał pospolitych w dużych ilościach występują min. w USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Niemczech oraz we Włoszech. W Polsce są spotykane w karbońskich utworach w Sudetach oraz w rejonie Krzeszowic k. Krakowa.

Skała ta bywa lokalnie stosowana jako kamień budowlany.

 

Piaskowce szarogłazowe są skałami osadowymi, okruchowymi i stanowią najczęściej odmianę piaskowca lub piasku. Odznaczają się głównie barwą szarą, ciemnoszarą, szarobrunatną, czerwonobrunatną, czarną lub szarozieloną.

Najczęściej spotykany piaskowiec szarogłazowy jest skałą zwięzłą, masywną, warstwowaną odznaczającą się złym wysortowaniem i obtoczeniem go budujących go klastów. Piaskowiec szarogłazowy składa się głównie z różnej wielkości kanciastych ziarn różnych minerałów – kwarcu, skaleni, mik, chlorytów, minerałów ilastych oraz okruchów skał.

W wielu piaskowcach szarogłazowych występuje też piryt lub inne minerały zawierające żelazo. Spoiwo szarogłazów może być żelaziste, ale zazwyczaj zawiera ono też drobne składniki detretyczne frakcji aleurytowej oraz pelitowej.

Piaskowce szarogłazowe tworzą się w środowisku morskim wskutek intensywnego niszczenia różnych skał na pobliskim lądzie. Stanowią typowy produkt podmorskich osuwisk. Piaskowce szarogłazowe należą do skał pospolitych, szeroko rozpowszechnionych w wielu rejonach ziemi. Znane są min. z USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec oraz Włoch. W Polsce dolnokarbońskie szarogłazy występują głównie w Sudetach Wschodnich oraz Karpatach. Lokalnie wykorzystywane są jako kamień budowlany oraz drogowy.

Część piaskowców kwarcowych o spoiwie krzemionkowym może przechodzić w piaskowce kwarcytowe lub kwarcyty. Piaskowce kwarcytowe to piaskowce, których krzemionkowe spoiwo uległo niezupełnej rekrystalizacji. Stanowią one skałę pośrednią pomiędzy piaskowcem kwarcowym a kwarcytem.

Piaskowce należą do skał pospolitych i bardzo szeroko rozpowszechnionych. W Polsce występują min. w Karpatach, Sudetach, Górach Świętokrzyskich a także na Wyżynie Lubelskiej, Roztoczu i Opolszczyźnie.

Biały piaskowiec w zależności od oświetlenia wygląda trochę inaczej. Wczesnym wieczorem, delikatnie wpada w szarość. W mocnym słońcu jest niemalże śnieżno-biały. Gdy jest mokry uwypukla się jego użyłowienie. Wszystko zależy oczywiście od bloku, z którego dany element został wycięty, ale to właśnie ta jasna, delikatnie wpadająca w szarość barwa nadaje temu typowi piaskowca szlachetności i elegancji.