poniedziałek, 7 września 2020

Krzcięcice - dworek i kościół św. Prokopa




Obecny kościół w Krzcięcicach zbudowany został w latach 1531-42 przez muratora Alberta z fundacji Jerzego Niemsty herbu Jastrzębiec. Świątynia ta jest ciekawym przykładem łączącym w sobie cechy schyłkowego gotyku i renesansu, który dopiero zaczyna promieniować z Krakowa (kaplica Zygmuntowska powstała w latach 1519-31) na rozległe ziemie Rzeczypospolitej. Kościół w Krzcięcicach złożony jest z dwuprzęsłowej nawy oraz także dwuprzęsłowego prezbiterium. 

Prezbiterium jest niższe i węższe od nawy oraz zakończone ścianą prostą. Przy wschodnich przęsłach nawy znajdują się dwie kaplice, z nich północna jest dwuprzęsłowa. Od zachodu do nawy przylega piętrowa kruchta z wieżyczką schodową. Przy prezbiterium od północy mieści się zakrystia. Na zewnątrz kościół opięty jest uskokowymi przyporami, które w nawie wieńczą daszki z pinaklami. Szczyty kościoła są uskokowe, zwieńczone sterczynami i wypełnione lancetowatymi blendami, zamkniętymi półkoliście. Na wschodniej ścianie prezbiterium znajduje się wielkie ślepe okno o półkolistym zamknięciu, poniżej którego wmurowana jest tablica erekcyjna. Prezbiterium i nawę nakrywają strome dachy dwuspadowe z wieżyczką na sygnaturkę, nakrytą kopułką i umieszczoną we wschodnim szczycie nawy. 

Wewnątrz kościół nakryty jest sklepieniami: w prezbiterium, kaplicy północnej i kruchcie gwiaździstymi, w nawie i kaplicy południowej sieciowo-gwiaździstymi. Zworniki ozdobione są herbami Jastrzębiec i Topór. Prezbiterium oddziela od nawy ostrołukowa arkada tęczy. Z kolei kaplice otwarte są do nawy półkolistymi arkadami. Analogiczne półkoliste zamknięcia mają portale wejściowe i otwory okienne. Wyposażenie kościoła stanowią neogotyckie ołtarze, z których najbardziej okazały jest ołtarz główny z rzeźbą Chrystusa Ukrzyżowanego na tle Jerozolimy. W kaplicy południowej znajduje się łaskami słynący wizerunek Matki Bożej Krzcięcickiej. W tej samej kaplicy obejrzeć można renesansowy pomnik nagrobny fundatora kościoła Jerzego Niemsty (zm. 1549) z płaskorzeźbioną postacią zmarłego, ukazanego w zbroi. Na ścianach świątyni umieszczone są liczne epitafia głównie z XIX i XX w. 

W bezpośrednim sąsiedztwie kościoła znajduje się drewniana dzwonnica z XVIII w.



Na końcu tej niewielkiej świętokrzyskiej wioski znajduje się murowany dwór (wraz z pozostałościami ogrodzenia) z połowy XIX w. oraz XIXwieczny park- własność Zadęckich. Tuż obok można zobaczyć też drewniany młyn wodny powstały w 1892 roku.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz