niedziela, 6 września 2020

Żerniki nad Nidą - krzyże pokutne

Wieś Żerniki nad Nidą odkryliśmy przez przypadek, szukając potencjalnego miejsca biwakowego. Nad Nidą takich miejsc jest mnóstwo - województwo świętokrzyskie zainwestowało tu w całkiem ładne miejsca biwakowe. Wiszą tu regulaminy (nie wolno np. puszczać głośno muzyki) Miejsca biwakowe te są bezpłatne i w większości zlokalizowane nad rzeką (w założeniu miały być dla kajakarzy, ale w praktyce przyjeżdżają tu też zmotoryzowani. Trzeba tylko pamiętać, aby nie blokować wjazdu i nie  zastawiać namiotów. Przy niektórych miejscach postojowych są również wiaty piknikowe, często używane przez lokalną młodzież, ale wciąż czyste i zadbane.

W samych Żernikach, dzięki keszowaniu, znaleźliśmy nie tylko połączenie rzek (Czarnej i Białej Nidy) ale również rzecz unikatową w województwie świetokrzyskim, mianowicie krzyże pokutne. Powiadają, że te żernickie krzyże są jedynymi na ziemi świętokrzyskiej. Znane sa bowiem raczej z terenu Sudetów i Dolnego Śląska. 










 https://opencaching.pl/viewcache.php?wp=OP61FF

Własnoręczne wzniesienie przez mordercę krzyża z miejscowego surowca (granitu lub piaskowca), było ostatnim punktem pokuty zgodnie z prawem pokutnym wywodzącym się prawdopodobnie z krajów niemieckich. Zabójca był zobowiązany pokryć koszty pogrzebu i przewodu sądowego oraz łożyć na utrzymanie rodziny zabitego. Ponadto powinien odbyć boso pieszą pielgrzymkę do świętego miejsca i przekazać ofiarę na rzecz kościoła. Przy krzyżu następowało pojednanie zabójcy z ofiarą. Stawiano go ku pamięci, uwadze i przestrodze potomnych. 

Najwięcej na terenie Polski takich krzyży można spotkać na Dolnym Śląsku, w woj. pomorskim, wielkopolskim i zach.-pomorskim. Zwyczaj ten panował od XII do II połowy XVII w i przywędrował do Polski z zachodu. Na krzyżach z XV - XVI wieku zwykle żłobione były narzędzia zbrodni - miecze, kusze, topory, włócznie. 

Dwa krzyże we wsi Żerniki pochodzą prawdopodobnie z XV w, są jedynymi w woj. świętokrzyskim i tej części kraju. 

Przeprowadzone badania archeologiczne w 1983 r, odsłoniły szkielet ludzki umieszczony między dwoma krzyżami.

https://opencaching.pl/viewcache.php?wp=OP98GZ

Niedaleko Żernik znajduje się też urokliwe miejsce, zwane Górą Koralową. 

Góra w Żernikach, nazywana Szczałep. Łagodne wzniesienie na zachód od wsi Żerniki. Szczyt góry porośnięty jest gęsto zaroślami, można tam znaleźć dziką różę zainfekowaną dziwnym pasożytem - Szypszyńciem Różanym, tworzy on ciekawe kokony na gałązkach. Oraz koralowce znajdujące się w nieczynnych niewielkich łomach usytuowanych na grzbiecie wzniesienia. Ponadto interesujące okazy wapieni koralowcowych i innych znajduje się w gruzie skalnym sypiącym się na polach i otaczającym wyrobiska.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz