poniedziałek, 7 września 2020

Wykus - rezerwat i miejsce pamięci

 https://swietokrzyskie.org.pl/warto-zobaczyc/parki-i-rezerwaty-przyrody/1920-rezerwat-wykus


Rezerwat częściowy Wykus został utworzony Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn. 11 października 1978 roku. Powierzchnia ogólna rezerwatu wynosi 53,01 ha, w tym powierzchnia leśna 52,7 ha, a nieleśna 0,31 ha. Rezerwat należy do nadleśnictwa Suchedniów, leśnictwa Bronkowice, gminy Bodzentyn i Wąchock.

 
Przedmiotem ochrony w rezerwacie jest dolina rzeczki Lubianki z jej lewobrzeżnym, bezimiennym dopływem oraz położone na stokach wzniesienia Wykus (326 m n.p.m.) zróżnicowane i cechujące się znacznym stopniem naturalności lasy z udziałem sosny, jodły, dębu, grabu, brzozy, osiki i olszy.
 
Wiek warstwy górnej drzew wacha się w granicach od 70 do 100 lat, z egzemplarzami dochodzącymi do 140 lat. Są one dużym walorem przyrodniczym rezerwatu. Największym stopniem naturalności cechują się, posiadające charakter puszczański, drzewostany jodłowe i olchowe. Obszar rezerwatu porasta szereg zbiorowisk roślinności leśnej, pośród których na uwagą zasługują: buczyna karpacka, grąd, wyżynny bór jodłowy, bór mieszany, środkowopolski bór mieszany z jodłą i łęg olszowo-jesionowy. W podszyciu i runie leśnym rośnie wiele ciekawych i chronionych gatunków roślin, w tym: przylaszczka, żywiec cebulkowy, możylinek trójnerwowy, dąbrówka rozłogowa, wawrzynek wilczełko, widłak wroniec.
 

Wykus słynie jednak przede wszystkim z wielu miejsc historycznych. Wielkie kompleksy lasów od dawna dawały schronienie patriotom walczącym o niepodległość naszego kraju. Tu znajdowali schronienie powstańcy styczniowi i działali partyzanci II wojny światowej. W tym miejscu przebywał mjr Jan Piwnik "Ponury", dowódca zgrupowań partyzanckich AK w latach II wojny światowej. Stacjonował on też na Kamieniu Michniowskim, ale z jego działalnością wiąże się przede wszystkim uroczysko Wykus. Na miejscu obozu postawiono w 1952 roku pomnik w formie kapliczki, na której uwidoczniono nazwiska i pseudonimy poległych partyzantów, a w lesie odnaleźć można liczne mogiły partyzanckie.
 
Niedaleko rezerwatu znajduję się "Obóz Langiewicza" - polana leśna, na której położony był obóz ćwiczebny powstańców 1863 r. Oprócz tablic informujących o walorach historycznych tego miejsca znajdziemy tu pomnikowy okaz sosny z przymocowaną tabliczką: "Obóz jenerała Mariana Langiewicza 1863". Nieopodal znajduje się również źródło zwane źródłem Langiewicza. Śmiało można z niego zaczerpnąć chłodnej i czystej wody.
 
Przez teren rezerwatu Wykus prowadzą liczne szlaki turystyczne - liczący ok. 20 km zielony szlak pieszy Skarżysko - Wykus (Mostek), siedmiokilometrowy fragment niebieskiego szlaku pieszego im. E. Wołoszyna Wąchock - Bodzentyn, liczący 9 km czarny szlak pieszy prowadzący z polany Wykus do Starachowic oraz czerwony szlak rowerowy prowadzący od Mostek, przez Wąchock do Bronkowic.
 
Na podstawie:
A. Gwarek, A. Staśkowiak, K. Walczak, "Rezerwat Wykus. Las - racjonalna gospodarka i ochrona", Skarżyskie Zeszyty Ligi Ochrony Przyrody, Skarżysko – Kamienna 2003

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz