Tradycja Wielkanocy w Chrześcijaństwie pochodzi od apostoła Pawła. Pierwsi chrześcijanie świętując Wielkanoc przejęli wiele tradycji żydowskich (szczególnie święta Paschy- Passover) dodając i tworząc nowe. Przykładem jest baranek paschalny (wielkanocny) i barwione na czerwono jajka. Już bowiem w czasach Bizancjum narodził się zwyczaj pieczenia okrągłego chleba z czerwonym jajkiem pośrodku (tsoureki). Zarówno jajko jak i czerwony kolor symbolizują rodzące się życie.
Grecy spędzają Wielkanoc z dala od miast, udając się do rodzin, do małych miasteczek i wsi. W Kościele Ortodoksyjnym (Prawosławnym) Wielkanoc jest świętem najważniejszym. Jest poprzedzona 40 dniowym okresem postu.
Okres Wielkanocy rozpoczyna się Sobotę Łazarza- Lazarusa (czyli w sobotę przed Niedzielą Palmową). Wtedy to do drzwi domów pukają kolędnicy- dzieci śpiewające hymn "Lazaros". Wynagradza się je jajkami i drobniakami. W Niedzielę Palmową ludzie gromadzą się na porannej mszy, gdzie obdarowywani są zielonymi krzyżami uplecionymi z zielonych gałązek palmowych. Palemki te ustawione na domowych ołtarzykach będą stały tam przez cały rok. Przez cały Święty Tydzień poprzedzający Wielkanoc celebrowane są wieczorne nabożeństwa ku czci Chrystusa Zbawiciela.
Wielki Poniedziałek
Rozpoczyna się wtedy Wielki Post, podczas którego nie powinny być spożywane potrawy mięsne i mleczne. Jest to także okres skupienia, modlitwy i rozmyślań.
Święty Wtorek
to dzień modlitwy i czytania Biblii. W ten dzień gospodynie przyrządzają ciasteczka- słodkie kuleczki zwane koulourakia
Środa
sprzątają dokładnie dom, wieczorem zaś udają się do świątyni, gdzie odbywa się ceremonia błogosławieństwa Świętego Oleju. Innym zwyczajem jest błogosławienie ziela oreganozanurzonego w wodzie świeconej. Wierzy się, że mikstura ta ma właściwości lecznicze.
Święty Czwartek
to dzień barwienia jajek. W świątyni kobiety dekorują tradycyjne wyobrażenie grobu Chrystusa zwane- epitaphios- girlandami czerwonych (lub purpurowych) i białych kwiatów. W tym czasie kapłani czytają wersety Biblii poświęcone Ostatniej Wieczerzy Wieczorem po odczytaniu 12 psalmów.
W poranek Wielkiego Piątku
położą do niego wizerunek Chrystusa zdjętego z krzyża- gobelin często tkany złotą nitką (także zwany epitaphios). Wielki piątek to dzień żałoby. Dramat śmierci Zbawiciela celebrowany jest z wielką pobożnością. Nie spożywa się słodyczy na pamiątkę Chrystusa, któremu na krzyżu podano do picia ocet. W Wielki piątek zamknięte są sklepy i przedsiębiorstwa, na masztach powiewają świąteczne flagi.
Tego dnia spożywa się tradycyjną potrawę - zupę z pasty sezamowej i cebuli zaprawionej octem. Za ciężki grzech uważa się prace z użyciem młotka i gwoździ lub szycie. Wieczorem odbywa się procesja Męki Pańskiej symbolizująca pogrzeb Zbawiciela. Na czele procesji, kroczą chorągwie dalej orkiestra lub chór grający lub śpiewający nabożne pieśni. Za nimi kroczą kantorzy, kapłani, kobiety niosące mirrę, ministranci niosący naczynia liturgiczne, skauci i mieszkańcy wszyscy śpiewając hymny w czasie całej procesji. W czasie procesji ludzie trzymają w dłoniach zapalone świece.
Wielki Post kończy się w Wielką Sobotę.
Gospodynie rozpoczynają gotowanie świątecznych potraw. Wieczorem w Wielką Sobotę celebrowana jest Wielka Msza Rezurekcyjna - Anastasi. Rozpoczyna się ona przed północą a w czasie jej trwania ma miejsce najbardziej podniosły moment w celebrze Kościoła Ortodoksyjnego- zapalenie świec Rezurekcji (Zmartwychwstania). Kapłan wychodzi z zapaloną świecą i zapala od niej świece następnego wiernego. Ten przekazuje święty ogień dalej. Wierni całują się w policzki i pozdrawiają słowami "Chrystus Zmartwychwstał" (Christos Anesti), odpowiadając "Zaiste Zmartwychwstał" (Alithos Anesti).
Po zapaleniu świec w świątyni Grecy ostrożnie podążają z zapalonymi świecami do swoich domów. Na drzwiach (górnej części futryny) "okapcają" znak krzyża. świecą zapalają oliwną lampkę przed domowym ołtarzykiem. Ogień ten powinien palić się przez następny, cały rok.
Już po północnej mszy spożywa się skromny posiłek złożony z różnych potraw w zależności od regionu Grecji. Najczęściej jest to zupa zwana mageiritsa. Ta <b>cytrynowa zupa</b> gotowana jest z baranich lub kozich podrobów (głównie wątroby), cebuli i kopru. Podaje się również gotowane na twardo jajka (koniecznie barwione na czerwono) i świąteczny chleb zwany tsoureki.
Wielka Niedziela to okres ucztowania, pieczenia barana i stukania się wielkanocnymi jajkami. Menu wielkanocne jest bardzo zróżnicowane w zależności od regionu Grecji. Wspólna jest mądrość ludowa, mówiąca, że nic nie powinno się zmarnować. Wielkanoc to także kulinarne święto wiosny. Po wizycie w świątyni rodzina i przyjaciele zbierają się aby wspólnie ucztować. Tradycyjne jest pieczenie na ruszcie baranka lub kozy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz