Wiatrak we wsi Dębe

https://opencaching.pl/viewcache.php?wp=OP8SPZ 

Wiatrak we wsi Dębe

 

Wiatrak koźlak z I połowy XIX wieku umiejscowiony na najwyższym wzgórzu w Gminie Lubasz.

W 2011 roku wiatrak został odrestaurowany i udostępniony do zwiedzania po uprzednim umówieniu się 

w biurze Gminnego Ośrodka Kultury w Lubaszu.

 

 

Historia wiatraka:

Od początku należał do młynarskiej rodziny Szczepskich z Oporowa koło Wronek, która podczas Wiosny Ludów była prześladowana przez władze pruskie za patriotyczną postawę jednego z synów.

Wiatrak został rozebrany i przewieziony w ciągu jednej nocy do wsi Dębe.

W 1889 roku wiatrak kupił młynarz Marcin Szypa, który zainstalował własnego pomysłu i konstrukcji łuszczarkę, rozpoczął produkcję słynnej na całą okolice kaszy.

W 1939 roku wiatrak dostał się w ręce Beniamina Bryksa – Niemca bez kwalifikacji młynarskich. Niefachowa eksploatacja doprowadziła do poważnej dewastacji urządzeń.  Po wyzwoleniu prawo własności całego majątku zostało przepisane na Stanisława Szypę (syna Marcina), jednak od 1950 roku wiatrak był nieczynny.

W 1977 roku został wpisany do rejestru zabytków.

 

Budowa wiatraka:

Wiatrak jest trzykondygnacyjny, a jego konstrukcja typowa dla wiatraków wielkopolskich.

Ma kształt prostopadłościanu o podstawie prostokątnej 5,0 x 5,4 m, wysokość od fundamentów do kalenicy to 12,2 m. Kozioł wykonany z drewna dębowego posadowiony jest na 8 dużych kamieniach wpuszczonych w grunt.

Korpus osadzony jest na tzw.„koźle” za pomocą dwóch równoległych belek izbicowych i mącznicy odwróconych o 90 stopni.  Wszystkie ściany mają konstrukcję szkieletową o belkach sosnowych i deskach zewnętrznych mocowanych na styk. Budynek posiada trzy otwory drzwiowe i cztery otwory okienne.

Dach płatwiowo-krokwiowy z dwoma naczółkami, pokryty gontem drewnianym.

/źródło: otwartezabytki.pl/