Charakterystyczną cechą Beskidu Wyspowego jest "wyrastanie" odosobnionych, wyspowo wznoszących się szczytów z typowo podgórskiego, sfalowanego łagodnymi garbami krajobrazu. Szczyty te mają strome, czasem nawet bardzo spadziste stoki, wierzchowina jednak z reguły jest płaska i wylesiona.
Beskid Wyspowy jest krainą łączącą w sobie cechy podgórskie z górskimi. Góry nie łączą się tu w zasadzie w długie pasma, lecz tworzą jakby szereg wysp otoczonych głębokimi i szerokimi dolinami.
https://www.geocaching.com/geocache/GC3K0F7
CW 313 Bochnia
Cmentarz nr 313 w Bochni znajduję się na terenie kirkutu żydowskiego na wzgórzu Krzeczków. Dojście od rynku ulicami Gazaris, Modrzejewskiej i Krzeczków. Kirkut żydowski jest zamknięty dla zwiedzających.
Cmentarz nr 313 składa się z dwóch rzędów macew z Gwiazdą Dawida (26 pojedynczych mogił). Elementem centralnym jest większa macewa na której znajduję się napis w języku hebrajskim i polskim:
Macedonia jest największym regionem Grecji (licząc zachodnią, wschodnią i środkową), tu znajdują się Saloniki - drugie co do wielkości miasto kraju.
The numerous ancient towers scattered across many Aegean islands (Amorgos, Andros, Thasos, Ikaria, Kea, Kythnos, Mykonos, Naxos, Serifos, Sifnos, Skiathos, Paros, Tinos, etc.) and the mainland, constitute a particular type of ancient building with various uses. The vast majority of the towers are dated to around the mid-4th c. BC and up to the first quarter of the 3rd c. BC. Despite their numbers and dispersal, they present common architectural features, such as their circular, square or rectangular plan and their sturdy construction of local stone.
TRACJA
historycznie: starożytna kraina położona między dolnym Dunajem, Morzem Czarnym, Morzem Egejskim i rzeką Strymon. Obecnie region geograficzny w granicach Bułgarii, Grecji i Turcji, znajdujący się m.in. na terenie Niziny Trackiej. Ze względu na skupisko ludności muzułmańskiej i kulturalne związki z Bułgarią i Turcją, ma zupełnie inny charakter niż pozostała część Grecji kontynentalnej.
Unesco tentative list
Situated at the southeast end of the Rhodope mountain range, at the crossroads of two continents, the National Park of Dadia-Lefkimi-Soufli Forest (DNP) is of exceptional ecological significance at European level. Characterised by a rich habitat mosaic on a network of low hills in a transitional climate zone between the Mediterranean and the continental, the DNP extends over an area of 42,800ha in Evros Prefecture. It is located at the easternmost edge of a huge forested area that extends all the way west and north along the Rhodope mountain range, while major forested areas are absent for hundreds of kilometres eastwards. Pine trees predominate in the area of the National Park, forming coniferous forests of Pinus brutia, with P. nigra found at the lowest altitudes of its known distribution, while mixed and deciduous forests also occur over a large expanse. Geologically, the northern part of the DNP is dominated by Tertiary ophiolith complexes, while the south mainly consists of Paleogene volcanic and sedimentary rocks. The location of the DNP, on one of the most important migration routes for birds of the Western Palearctic, makes this forest one of the few regions in Europe cohabitated by 36 out of the 38 European raptor species, where three of the four European species of vulture (Aegypius monachus, Neophron percnopterus and Gyps fulvus) co-exist. The resident Black Vulture population in particular is of great importance, as it is the last remnant of an initially large population of the species within the Balkan region, while the presence of the endangered Egyptian vulture is also significant.
LATE MEDIEVAL BASTIONED FORTIFICATIONS IN GREECE
Unesco tentative list
With the appearance and establishment, in the 15th century, of the use of gunpowder, a new, powerful and destructive means of warfare, city fortification practices changed. Since medieval fortifications were unable to withstand the constantly increasing artillery power, additional defensive structures began to be added to existing fortresses. This change was completed in the 16th century, establishing the “bastion system” or “fronte bastionato”, based on the principle of “flanking fire”. In the 17th century, the need to confront even greater artillery firepower led to the construction of a multitude of smaller fortifications outside the main moat, whose aim was to keep the enemy as far away as possible from the main fortifications. Finally, up to the end of the 18th century, fortification architecture would continue to be based on the principles of the 16th century, while of course following the development of artillery. This development is documented by a series of fortifications on Greek territory. These fortifications are mostly found in areas that passed into Latin hands, such as the Peloponnese, the coasts of Western Greece, the Ionian Islands, Crete and the Dodecanese. Most were built on the site of older, ancient and/or Byzantine fortifications, but their main phase was constructed during the various phases of Latin domination. These are particularly well-preserved fortification works, which largely retain their integrity and original layout intact to the present day. This is very significant, given that they were built by the leading engineers of the time and closely follow developments in the field of defensive art. In recent years restoration projects for their protection and enhancement have taken place preserving however their particular character and their relation to the surrounding area. The fortifications also contribute to the study of the urban areas of which they form a part, providing valuable information on the organisation of urban planning, which they determined in several cases. The proposed fortifications are strategically positioned on the hubs of the trade routes between West and East and also North and South, and therefore played an important part as trading stations in the East Mediterranean basin.
SITE | REGION | REGIONAL UNIT | COORDINATES |
Corfu | Ionian islands | Corfu | 19.928385 E, 39.624538 N |
Zakynthos | Ionian islands | Zakynthos | 20.891944 E, 37.789444 N |
Koroni | Peloponnese | Messinia | 21.961826 E, 36.794382 N |
Methoni | Peloponnese | Messinia | 21.700 E, 36.8150 N |
Bourtzi- Palamidi- Akronafplia | Peloponnese | Argolis | 22.790586 E, 37.569689 N 22.804472 E, 37.561486 N 22.795028 E, 37.563869 N |
Heraklion | Crete | Heraklion | 25.136743 E, 35.344548 N |
Chania | Crete | Chania | 24.013659 E, 35.518245 N |
Rhodes | South Aegean | Rhodes | 28.2270 E, 36.4450 N |
Mytilini | North Aegean | Lesbos | 26.561829 E, 39.110116 N |
źródło: Wikipedia
DOLINA MADRIU-PERAFITA-CLAROL (N V/ 2004, 2006)Wiedeń rozwijał się począwszy od czasów osadnictwa celtyckiego i rzymskiego. Następnie przekształcił się w miasto średniowieczne, a później barokowe, stając się stolicą monarchii austro- węgierskiej. Odgrywał zasadniczą rolę jako jeden z ośrodków muzyki europejskiej, z którym kojarzeni są wielcy kompozytorzy począwszy od klasycyzmu wiedeńskiego do muzyki współczesnej. Zespół zabytkowy Wiednia składa się z różnorodnych elementów architektonicznych, głównie barokowych pałaców i ogrodów oraz z pochodzącego z końca XIX w. zespołu reprezentacyjnych budynków wzdłuż Ringstrasse.
https://opencaching.pl/viewcache.php?wp=OP8SPZ
Wiatrak we wsi Dębe
Wiatrak koźlak z I połowy XIX wieku umiejscowiony na najwyższym wzgórzu w Gminie Lubasz.
Historia wiatraka:
W 1889 roku wiatrak kupił młynarz Marcin Szypa, który zainstalował własnego pomysłu i konstrukcji łuszczarkę, rozpoczął produkcję słynnej na całą okolice kaszy.
W 1939 roku wiatrak dostał się w ręce Beniamina Bryksa – Niemca bez kwalifikacji młynarskich. Niefachowa eksploatacja doprowadziła do poważnej dewastacji urządzeń. Po wyzwoleniu prawo własności całego majątku zostało przepisane na Stanisława Szypę (syna Marcina), jednak od 1950 roku wiatrak był nieczynny.
W 1977 roku został wpisany do rejestru zabytków.
Budowa wiatraka:
Wiatrak jest trzykondygnacyjny, a jego konstrukcja typowa dla wiatraków wielkopolskich.
Ma kształt prostopadłościanu o podstawie prostokątnej 5,0 x 5,4 m, wysokość od fundamentów do kalenicy to 12,2 m. Kozioł wykonany z drewna dębowego posadowiony jest na 8 dużych kamieniach wpuszczonych w grunt.
Korpus osadzony jest na tzw.„koźle” za pomocą dwóch równoległych belek izbicowych i mącznicy odwróconych o 90 stopni. Wszystkie ściany mają konstrukcję szkieletową o belkach sosnowych i deskach zewnętrznych mocowanych na styk. Budynek posiada trzy otwory drzwiowe i cztery otwory okienne.
Dach płatwiowo-krokwiowy z dwoma naczółkami, pokryty gontem drewnianym.
/źródło: otwartezabytki.pl/
Wiatraki paltraki rozpowszechniły się w II połowie XIX w. Przedstawiamy dzieje ostatniej takiej, niemal kompletnej, budowli na Pomorzu Środkowym, która znajdowała się we wsi Kowalewiczki na terenie gminy Darłowo.
Źródło: slawno.naszemiasto.pl (autor: Tomasz Turczyn)
 |
| Wiatrak w 2013 r- Autor - R. Pietrasz, zrodlo: dziennik baltycki |
Ostatni wiatrak typu paltrak na Pomorzu Środkowym. Ta budowla była już odnotowywana w XIX-wiecznych dokumentach. W 1865 r. umiejscowiono ją w poddarłowskiej wsi o nazwie Kowalewiczki. Sama wieś ma znacznie starszą metryczkę. W średniowieczu występowała pod nazwą: Klein Kugelwitz, Kugelwytze i Kugelwitz.
Zdarzyło się tak, że odwiedził mnie znajomy Brytyjczyk, który nigdy w Krakowie (w Polsce też) nie był. Przyjechał na niecały tydzień - namęczyłam się, żeby zrobić plan zwiedzania taki, żeby obejmował miejsca najważniejsze i najładniejsze. Ale też, żeby pokazać różnorodność Krakowa i Polski jako takiej. Plan powstał i trochę szkoda, żeby się zmarnował :)
Choć słowo "plan" jest tu naciągnięciem semantycznym. Jest to po prostu zbiór miejsc, które warto zobaczyć, pomimo tłumów w sezonie. Na zwiedzanie muzeów najlepszy jest jednak listopad :)
Choć Lubań geograficznie należy do Gorców, to etnograficznie jego południowe stoki zdecydowanie należą do Pienin- do dziś można tu spotkać drewniane chaty Górali Pieninskich, jak również skarby pienińskich zbójników. Sam Józef Baczyński chował skarby w Zbójeckich Dziurach- jaskiniach znajdujących się przy czerwonym szlaku, niedaleko szczytu Lubania. Dziś są zawalone kamieniami i kawałkami drewna- lepiej nie próbować szukać w nich skarbów. Kilkaset metrów dalej znajduje się miejsce, które okoliczna ludność zwie Zbójnickimi Stołami- ponoć zbójnicy właśnie w tym miejscu biesiadowali.
Ważne!!! Planując wycieczkę w pasmo Lubania należy pamiętać, że przez przełęcz Knurowską nie jeździ właściwie żaden publiczny środek lokomocji. Z Ochotnicy odchodzi kilka autobusów dziennie. Lepiej więc zaplanować trasę tak, aby zejść na południową stronę lub do Tylmanowej. Na trasie praktycznie nie ma wsi, ani przysiółków (wyj. Studzionki), także należy zaopatrzeć się w prowiant na drogę. Należy pamiętać też o wodzie- źródełka są zazwyczaj zarośnięte i znajdują się na dolnych krańcach polan.
Lubań- miejsce przeklęte i magiczne
25 lipca- w dzień św. Jakuba, słychać dobywające się spod ziemi dzwonki i pokrzykiwania juhasów. Przepadli oni w ciemnościach, po wypowiedzeniu przez bacę straszliwego bluźnierstwa. Od tego czasu nic się tutaj nie darzy- schroniska płoną, do wody daleko, a szczytowi zagrażają od kilku lat wysuwane projekty budowy infrastuktury narciarskiej.
MOC GRUSIA Z KROŚCIENKA
Lubań to miejsce awanturników - toczyli tu ze sobą rozgrywki okoliczni czarownicy, zbójnicy szukali kryjówek, Kostka- Napierski stąd właśnie maszerował na zamek czorsztyński, a "Ogień" robił wypady do Czorsztyna, Krościenka i Tylmanowej.
Szczyt Lubania jest wietrzny
Z noclegiem w paśmie Lubania jest krucho. We wsiach w dolinach znajdziemy agroturystykę, natomiast na górze... tylko bazę namiotową na Lubaniu (czynną w lecie), gdzie jest możliwy nocleg w namiotach bazowych. Poza sezonem stoi tu wiata, w której można znaleźć schronienie. Przy czerwonym szlaku z Krościenka, w okolicy Marszałka, znajduje się tez kilka bacówek i ambona- w różnym stanie- raczej jako schronienie w razie wypadku niż planowany nocleg. Ponoć w przysiółku Studzionki- w drodze na )( Knurowską można znaleźć nocleg u dobrych ludzi, ale nie jest tu prowadzona żadna agroturystyka- szopę z sianem potraktujmy jako dar od losu...
STEĆCI MEDIEVAL TOMBSTONES GRAVEYARDS
ZABYTKOWE MIASTO RAS Z MONASTYREM SOPOĆANY (K I, III /1979)
ŚREDNIOWIECZNE ZABYTKI KOSOWA (K II, III, IV / 2004)
PAŁAC GALERIUSA W MIEŚCIE GAMZIGRAD (K III, IV/2007)
ZABYTKOWE DZIELNICE STAMBUŁU (K I, II, III, IV / 1985)
Położenie strategiczne Stambułu, nad cieśniną Bosfor, między Bałkanami i Anatolią, między Morzem Czarnym i Morzem Śródziemnym, sprawiło, że przez przeszło 2 tys. lat był on ściśle związany z ważnymi wydarzeniami politycznymi, religijnymi i artystycznymi. Do arcydzieł Stambułu zaliczają się dawny hippodrom Konstantyna, pochodząca z VI w. bazylika Hagia Sophia i meczet z XVI w. Obecnie, zabytki Stambułu są coraz bardziej zagrożone przeludnieniem, zanieczyszczeniem przemysłowym i niekontrolowaną urbanizacją
PARK NARODOWY GÖREME I ZABYTKI SZTUKI NASKALNEJ W KAPADOCJI (N III / K I, III, V / 1985)
W dolinie Göreme i jej otoczeniu, położonym wśród widowiskowego, wyżłobionego przez erozję krajobrazu, znajdują się świątynie skalne, niezaś tą pione świadectwa sztuki bizantyjskiej okresu post-ikonoklastycznego, jak również wydrążone w skale domostwa, wioski i podziemne miasta, będące pozostałościami tradycyjnego osadnictwa ludzkiego, którego początki sięgają IV w.
W latach 1228-1229, w tej części Anatolii zdobytej przez Turków w początkach XI w., emir Ahmed Szah zbudował meczet z unikalną salą modlitw, przekrytą dwiema kopułami oraz przylegający do meczetu szpital. Skomplikowana technika konstrukcji sklepień, pomysłowa i wybujała rzeźba dekoracyjna, widoczna zwłaszcza na trzech portalach, kontrastują z surowością murów i nadają temu arcydziełu sztuki islamu szczególny aspekt.
HATTUSAS (K I, II, III, IV / 1986)
Stanowisko archeologiczne Hattusas, dawnej stolicy państwa Hetytów, odznacza się wyjątkową organizacją urbanistyczną, różnorodnością typów zachowanych budowli (świątyń, rezydencji królewskich, fortyfikacji), bogactwem ornamentalnym Bramy Lwów i Bramy Królewskiej oraz zespołem skalnym Yazilikaya. W II tysiącleciu p.n.e. miasto silnie oddziaływało na Anatolię i na północną Syrię.
Grobowiec Antiocha I (69-34 p.n.e.) panującego nad Komageną, państwem utworzonym na północ od Syrii i Eufratu po rozbiciu państwa Aleksandra Wielkiego, stanowi jedno z największych przedsięwzięć epoki hellenistycznej. Synkretyzm panteonu oraz legendarne pochodzenie greckie i perskie jego królów świadczą o podwójnym pochodzeniu kultury i estetyki tego państwa.
Stolica Licji ilustruje połączenie tradycji licyjskich i wpływów hellenistycznych, głównie w sztuce grobowej. Inskrypcje na zabytkach są niezwykle cenne dla znajomości historii mieszkańców Licji oraz ich języka indoeuropejskiego.
HIERAPOLIS-PAMUKKALE (N III / K III, IV / 1988)
Źródła zawierające kalcyt, biorące początek na 200- Metrowym wzgórzu górującym nad równiną, utworzyły w Pamukkale (po turecku "zamek z bawełny") nierealny krajobraz, składający się z lasów mineralnych, skamieniałych wodospadów oraz rozległych, piętrowych tarasów. Około II w. p.n.e. królowie Pergamonu z dynastii Attalidów założyli w tym miejscu uzdrowisko Hierapolis. Obecnie znajdują się tam ruiny urządzeń termalnych, świątyń i innych zabytków greckich.
Między XIII w. i pojawieniem się kolei, w początkach XX w., Safranbolu było ważnym punktem na głównym szlaku handlowym między Wschodem i Zachodem. Stary Meczet, łaźnie i medresa Sulejmana Paszy zostały zbudowane w 1322 r. W XVI w., w okresie największej świetności miasta, jego architektura wpłynęła na rozwój urbanistyczny dużej części impeium ottomańskiego.
Troja, licząca 4 tys. lat historii, jest jednym z najsłynniejszych stanowisk archeologicznych na świecie. Pierwsze wykopaliska zostały przeprowadzone w 1870 r. przez słynnego archeologa Heinricha Schliemanna. Z naukowego punktu widzenia, liczne ruiny stanowią najbardziej znaczące świadectwo pierwszych kontaktów między cywilizacjami Anatolii i basenu Morza Śródziemnego. Co więcej, oblężenie Troi przez wojowników greckich ze Sparty i z Achai, w XIII lub XII w. p.n.e., uwiecznione przez Homera w Iliadzie, od zawsze inspirowało wielkich artystów całego świata.
ZESPÓŁ ZABYTKOWY Z MECZETEM SELIMIYE W EDIRNE (KRYT. I, IV /2011)
Meczet zbudowany na planie kwadratu, zwieńczony ogromną kopułą oraz czterema strzelistymi minaretami, wznosi się ponad miastem Edirne (d. Adrianopol), pierwszej stolicy imperium osmańskiego. Budowla została wzniesiona według projektu najsłynniejszego w XVI w. tureckiego architekta Sinana, który Selimiye uważał za swoje największe osiągnięcie. Kompleks obejmuje medresy, hale targowe, wieżę zegarową, zewnętrzny dziedziniec i bibliotekę. Wewnętrzne dekoracje wykonane przy użyciu płytek ceramicznych z manufaktur w Izniku, pochodzących z okresu szczytowego rozwoju ich produkcji, świadczą o niezrównanym mistrzostwie tej formy sztuki. Obiekt uważany jest za najbardziej harmonijny przykład külliye z czasów osmańskich, zespołu zabudowań wzniesionych wokół meczetu.
ÇATALHÖYÜK (KRYT. II, IV / 2012)
Obszar wpisany o powierzchni 34 akrów, położony na południu Płaskowyżu Anatolijskiego, tworzą dwa wzgórza. Wyższy, wschodni kopiec liczy osiemnaście warstw zawierających przykłady działalności człowieka z epoki neolitu, z lat 7400- 6200 p.n.e. Znajdują się tam malowidła, płaskorzeźby, rzeźby i inne obiekty artystyczne lub o charakterze symbolicznym. Świadczą one o rozwoju życia społecznego i kulturalnego w trakcie przystosowywania się ludzi do osiadłego trybu życia. Zachodni kopiec ukazuje ewolucję zwyczajów w okresie neolitycznym, 6200-5200 p.n.e. Çatalhöyük dostarcza istotnych dowodów przekształcania się niewielkich osad w miasta z zachowaniem tej samej lokalizacji na przestrzeni ponad dwóch tysięcy lat. Znajdują się tam pozostałości unikalnych osad bez ulic, składających się ze skupisk domostw przylegających do siebie tylnymi ścianami, do których wejścia prowadzą przez dach.
This site rises high above the Bakirçay Plain in Turkey’s Aegean region. The acropolis of Pergamon was the capital of the Hellenistic Attalid dynasty, a major centre of learning in the ancient world. Monumental temples, theatres, stoa or porticoes, gymnasium, altar and library were set into the sloping terrain surrounded by an extensive city wall. The rock-cut Kybele Sanctuary lies to the north-west on another hill visually linked to the acropolis. Later the city became capital of the Roman province of Asia known for its Asclepieion healing centre. The acropolis crowns a landscape containing burial mounds and remains of the Roman, Byzantine and Ottoman empires in and around the modern town of Bergama on the lower slopes.
This property is a serial nomination of eight component sites in the City of Bursa and the nearby village of Cumalikizik, in the southern Marmara region. The site illustrates the creation of an urban and rural system establishing the Ottoman Empire in the early 14th century. The property embodies the key functions of the social and economic organization of the new capital which evolved around a civic centre. These include commercial districts of khans, kulliyes (religious institutions) integrating mosques, religious schools, public baths and a kitchen for the poor, as well as the tomb of Orhan Ghazi, founder of the Ottoman dynasty. One component outside the historic centre of Bursa is the village of Cumalikizik, the only rural village of this system to show the provision of hinterland support for the capital.
DIYARBAKIR FORTRESS AND HEVSEL GARDENS CULTURAL LANDSCAPE 2015)
Located on an escarpment of the Upper Tigris River Basin that is part of the so-called Fertile Crescent, the fortified city of Diyarbakir and the landscape around has been an important centre since the Hellenistic period, through the Roman, Sassanid, Byzantine, Islamic and Ottoman times to the present. The site encompasses the Inner castle, known as Içkale and including the Amida Mound, and the 5.8 km-long city walls of Diyarbakir with their numerous towers, gates, buttresses, and 63 inscriptions. The site also includes the Hevsel Gardens, a green link between the city and the Tigris that supplied the city with food and water, the Anzele water source and the Ten-Eyed Bridge.
EPHESUS 2015)
Located within what was once the estuary of the River Kaystros, Ephesus comprises successive Hellenistic and Roman settlements founded on new locations, which followed the coastline as it retreated westward. Excavations have revealed grand monuments of the Roman Imperial period including the Library of Celsus and the Great Theatre. Little remains of the famous Temple of Artemis, one of the “Seven Wonders of the World,” which drew pilgrims from all around the Mediterranean. Since the 5th century, the House of the Virgin Mary, a domed cruciform chapel seven kilometres from Ephesus, became a major place of Christian pilgrimage. The Ancient City of Ephesus is an outstanding example of a Roman port city, with sea channel and harbour basin.
ARCHAEOLOGICAL SITE OF ANI 2016)
This site is located on a secluded plateau of northeast Turkey overlooking a ravine that forms a natural border with Armenia. This medieval city combines residential, religious and military structures, characteristic of a medieval urbanism built up over the centuries by Christian and then Muslim dynasties. The city flourished in the 10th and 11th centuries CE when it became the capital of the medieval Armenian kingdom of the Bagratides and profited from control of one branch of the Silk Road. Later, under Byzantine, Seljuk and Georgian sovereignty, it maintained its status as an important crossroads for merchant caravans. The Mongol invasion and a devastating earthquake in 1319 marked the beginning of the city’s decline. The site presents a comprehensive overview of the evolution of medieval architecture through examples of almost all the different architectural innovations of the region between the 7th and 13th centuries CE.
Located in southwestern Turkey, in the upper valley of the Morsynus River, the site consists of two components: the archaeological site of Aphrodisias and the marble quarries northeast of the city. The temple of Aphrodite dates from the 3rd century BC and the city was built one century later. The wealth of Aphrodisias came from the marble quarries and the art produced by its sculptors. The city streets are arranged around several large civic structures, which include temples, a theatre, an agora and two bath complexes.
GÖBEKLI TEPE (2018)
Located in the Germuş mountains of south-eastern Anatolia, this property presents monumental round-oval and rectangular megalithic structures erected by hunter-gatherers in the Pre-Pottery Neolithic age between 9,600 and 8,200 BCE. These monuments were probably used in connection with rituals, most likely of a funerary nature. Distinctive T-shaped pillars are carved with images of wild animals, providing insight into the way of life and beliefs of people living in Upper Mesopotamia about 11,500 years ago.
