poniedziałek, 27 czerwca 2022

Leśny Grobowiec - Grobowiec rodziny Lipowskich

 

https://www.geocaching.com/geocache/GC54B1X


Zlokalizowany w Hucisku, w lesie należącym do rody Lipowskich. Grobowiec zbudowany w formie kurchanu zakończonego kominem z krzyżem. Ostatni z pochówków miał miejsce w 2004 r.

Krzesło Kantora - Hucisko

Tekst i zdjęcie: Ziellona

Istnieją takie miejsca, takie pomniki i takie realizacje architektoniczne, których zwyczajnie nie rozumiem. Istnieją dzieła sztuki, które wedle mojej, prywatnej podkreślę, opinii, są albo brzydkie albo "negatywnie dziwne". Nie zmienia to jednak faktu, że dziełami sztuki czy pomnikami są, i moje prywatne zdanie tego nie zmieni. I dokładnie tak jest z Krzesłem Kantora. Z jednej strony, trudno przejść obok kilkunastu metrów betonu, uformowanego w krzesło. Z drugiej strony, zamysł artysty z serii "pomników niemożliwych" jest dla mnie niezrozumiały. Z trzeciej zaś strony... Tadeusz Kantor wielkim twórcą był. I fakt, że go nie rozumiem, tylko mnie w tym przekonaniu utwierdza. Kim zatem był Kantor i skąd wzięło się Krzesło w środku lasu?




Tadeusz Kantor był: reżyserem, malarzem, grafikiem, scenografem. Nazywany był również "szaleńcem", podobnie zresztą jak Witkacy, którego sztuki chętnie i często wystawiał. Podczas okupacji stworzył konspiracyjny Teatr Niezależny (później Cricot 2). Był przekonany, że „sztywne, uświęcone tradycją granice między sztukami należy znieść”  poza malarstwem i teatrem zajmował się również organizowaniem happeningów, oraz tworzeniem dzieł zwanych „obiektami sztuki” ( wykorzystywał je w scenografii do własnych przedstawień).  Artysta łączył fragmenty malowane z tzw. przedmiotami znalezionymi  tworzącymi zagadkową treść obrazu.

Kantor, dzięki swym licznym wyjazdom i podróżom po Europie, jak i po całym świecie mógł bezpośrednio stykać się z nowymi trendami w sztuce, a jako że, miał poczucie misji  rozwijał swoje obserwacje po przyjeździe do kraju. Złośliwi nazywali go „komiwojażerem nowinek”, jednak to on przywiózł do kraju znany na zachodzie informel, konceptualizm, happening i zaszczepiał go na naszym gruncie. 

Można chyba powiedzieć, że był artysta w każdym calu. I jest dla mnie, pewnego rodzaju, zaszczytem, że tej duszy artystycznej nie rozumiem. 

Krzesło Kantora powstało w ramach „cyklu pomników niemożliwych”. W skład cyklu wchodzą jeszcze projekt olbrzymiej żarówki czy most na Wiśle w kształcie ogromnego wieszaka. Krzesło mialo stanąć we Wrocławiu. Początkowo rzeźba miała być wykonana przez władze Wrocławia, które zapowiedziały, że są w stanie zrealizować nawet najbardziej oryginalne formy przestrzenne. Projekt rzeźby został przygotowany w 1970 roku, jednak mimo obietnic władz, nie został zrealizowany. Rzeźbę postawiono dopiero 11 sierpnia 2011 roku według projektu opartego o oryginalny szkic Kantora. 

Do dziś projekt doczekał się czterech realizacji. Największe, piętnastometrowe „Krzesło” odsłonięto w 1971 r. w Oslo. Pięciometrowy obiekt powstał także dla Galerii Foksal. Ośmiometrowe powstało we Wrocławiu (2011 r). Dziewięć metrów ma betonowe „Krzesło”, które w 1995 r. stanęło w Hucisku koło Krakowa, w pobliżu domu Tadeusza Kantora. I to jest właśnie to krzesło przed którym stoicie. Robi wrażenie, prawda?

Wyobraźcie sobie zatem to samo miejsce, tylko trzydzieści lat temu. Kiedy drzew i krzaków nie było, a krzesło stało praktycznie na szczycie wzgórza (widoczne z daleka). Wyobraźcie sobie pobliski dom, dziś mocno zniszczony, stworzony według projektu artysty. Wyobraźcie sobie to miejsce, jako siedzibę artystów i miejsce spotkań w ramach Fundacji im. Tadeusza Kantora (taki był testament artysty). Jego żona (dzis ponad 85-letnia pani) bardzo chciała zrealizować ten testament, ale sił jej nie wystarczyło (rzadko bywa w Hucisku), a fundacja imienia jej męża boryka się z problemami finansowymi i praktycznie nie ma widoków na remont (gruntowny niestety) domu artysty. 

Dziś - tak jak i wcześniej) jest otoczony płotem, ale chodzą wieści, że "dom dalej mieszka opiekun posesji, który ma do niej klucze. I może nawet oprowadzić po domu Kantora" - to jest informacja niepotwierdzona, ale gdyby ktoś chciał zwiedzić dom i okolice, nie należy forsować ogrodzenia. Koniec języka za przewodnika i możliwe, ze uda się zwiedzic i wnętrze domu.


[English]

Tadeusz Kantor was well-known was a Polish painter, assemblage and Happenings artist, set designer and theatre director. Kantor is renowned for his revolutionary theatrical performances in Poland and abroad. Laureate of Witkacy Prize - Critics' Circle Award. Both of them (Kantor and Witkacy) were not understandable by folk. Sometimes they were called as "madmen" or "freaks". It means only that they were... The Artists.

The place in which you are staying, is the summer house of Tadeusz Kantor. Today in the hands of Foundation of his name. Unfortunatelly the foundation has not enough funds to make general overhole, which is definitely needed. 

They say that it is a possibility to come inside (the house and monument is secured by fence) - you need only to go to the nearest neighbour who has keys (this is somewhat as local gossip - it was not confirmed by myself in Hucisko) The same gossip tells that you can even visit the house inside. And it is typical artists' house...

The Kantor's Chair is an enormous, concrete monument. Build as per Kantor's project, from the serie "Impossible projects". The project was created in 1970 for Wroclaw city, however (except of authorities promises) was not build in that time.

The project has (till now) 4 implementations: Oslo (the highest: 15 meters, 1971), Foksal Gallery (5 meters), Wrocław (finally in 2011, 8 meters) and this one, in Hucisko (1995, 9 meters)

And the cache? The cache is very micro one (rather bigger nano) only with logbook. Please bring your own pen (BYOP). The chair is concrete one. And the object which hide a cache is also concrete one

niedziela, 26 czerwca 2022

Cmentarz wojenny nr 343 Kępanów

 https://www.geocaching.com/geocache/GC4Z240


Zabytkowy cmentarz z okresu I wojny światowej. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie.

Niewielki cmentarz położony jest bezpośrednio przy drodze z Łapanowa przez Grabie i Kępanów do Raciechowic.

Pochowano na nim żołnierzy armii rosyjskiej i austro-węgierskiej, którzy zginęli na okolicznych polach na początku grudnia 1914 w czasie operacji limanowsko-łapanowskiej. Wojska austriackie atakujące w kierunku Łapanowa, Zbydniowa i Żegociny wyparły Rosjan z okolicznych miejscowości, a następnie po kilkudniowych niezwykle zaciętych walkach zdobyły wzgórza w miejscowościach Buczyna, Grabina, Stradomka, Sobolów, Chrostowa, Kamyk, Wola Nieszkowska, Nieprześnia. 13 grudnia Rosjanie rozpoczęli odwrót dalej na wschód.

Jest to niewielki cmentarzyk, ogrodzony łańcuchem, uwagę zwracają dwa duże krzyże, charakterystyczne dla tego typu cmentarzy w Małopolsce. Pochowano tutaj w 1 grobie zbiorowym i 7 pojedynczych łącznie 9 żołnierzy: 5 austro-węgierskich i 4 rosyjskich. Z nazwiska znany jest tylko jeden: kadet Anton Fritz.

Sucha Beskidzka - park zamkowy

 


Od strony południowej do suskiego zamku przylega park, który tworzy integralną część z górą Jasień. Brak przekazów źródłowych uniemożliwia odtworzenie jego wyglądu za czasów rodziny Suskich i Komorowskich. Około 1708 roku, Anna Wielopolska, prowadząc rozbudowę zamku wiele uwagi poświęciła także jego otoczeniu. Właśnie to za jej czasów park zyskał formę barokowego ogrodu w stylu francuskim z symetrycznie rozplanowanymi ścieżkami. Znaczące zmiany w kompozycji parku zaszły na początku XIX wieku, za czasów Teresy z Sułkowskich Wielopolskiej i jej syna Jana Kantego. Kanał, zamykający założenie parkowe od strony południowej, rozszerzono do rozmiarów obecnego stawu, na którym przerzucono arkadowy mostek, wprowadzając rozwiązania typowe dla angielskich parków krajobrazowych.

(za: muzeum.sucha-beskidzka.pl)

Mogilany - dwór

 Dwór w Mogilanach pochodzi z połowy XVI wieku. Zbudował go kasztelan krakowski Wawrzyniec Spytek Jordan. Drewniany wówczas dwór został otoczony ogrodem oraz parkiem widokowym. W 1558 r. Mikołaj Rej napisał w pałacu mogilańskim "Żywot człowieka poczciwego". Dzieło to zostało wydrukowane w pałacowej drukarni. 



Zachwycony Mikołaj Rej

Jeden z wierszy Mikołaja Reja z 1567 r. opiewa urodę mogilańskiego ogrodu. Ogród ten został założony w stylu renesansowym w układzie geometrycznym, kwaterowym. Zachowane do dzisiaj szpalery grabowe mają ponad 200 lat, a żywopłoty bukszpanowe ponad sto. Zostały posadzone w miejscu poprzednich szpalerów.

Od Jordanów do Konopków

Dwór mogilański w ciągu swojej 450-letniej historii przez koligacje rodzinne i spadki stawał się własnością wielu rodów: Zborowscy, Borkowie (Mikołaj Borek w 1595 r. ufundował szkołę parafialną, a w 1604 r. kościół z cegły), ponownie Jordanowie, Potoccy, Lubomirscy, Massalscy. Pod koniec XVIII wieku dwór drewniany został rozebrany, a na jego miejscu powstał dwór murowany. W 1802 r. Mogilany (wraz z Głogoczowem i Kulerzowem) kupił łowczy sanocki Józef (I) Konopka. W 1830 r. dwór został gruntownie przebudowany stając się rezydencją w stylu klasycystycznym.

Konopkowie

Najwybitniejszym obywatelem Mogilan był Józef Nowina Konopka, absolwent prawa i filozofii UJ, autor monografii "Wieś Mogilany" (1885). Wraz z Oskarem Kolbergiem spisywał lokalne obyczaje i pieśni ludowe. Założył urząd pocztowy, uruchomił fabrykę maszyn rolniczych (1849-1873), współzakładał straż pożarną (1886), organizował wystawy sprzętu rolniczego. W okresie międzywojennym kolejny dziedzic Mogilan Stanisław Konopka prowadził w Mogilanach wzorcowe gospodarstwo rolne, będące miejscem praktyk dla studentów Wydziału Rolnego UJ.

Bezpański dwór

W 1939 r. Konopkowie zostali wyrzuceni ze swojego majątku przez Niemców. Dwór przeszedł w zarząd hitlerowskiego starosty powiatu krakowskiego. Po wojnie w 1945 r. dwór Konopków nie powrócił do prawowitych właścicieli. Został upaństwowiony przez władze komunistyczne, a grunty rolne rozparcelowane i przekazane Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej "Pokój". Dwór pełnił funkcję szkoły, przedszkola oraz mieszkań dla nauczycieli i pracowników spółdzielni produkcyjnej. W 1954 r. urodził się w nim obecny wójt Mogilan - Krzysztof Musiał. W 1967 r. zarządzanie dworem przejęła Polska Akademia Nauk. Dwór został wyremontowany, powstał w nim Dom Pracy Twórczej i ośrodek konferencyjny. W 2010 r. zlikwidowano Zakład Pomocniczy PAN w Krakowie, który zarządzał dworem. Dwór i park zostały zamknięte.

Na ratunek

Dwór, mimo licznych zawirowań dziejów, przetrwał ponad 450 lat. A teraz popada w ruinę. Dziurawy dach, zgnite rynny, nadmierna eksploatacja, brak remontów - to powoduje, że wspaniały dwór mogilański ulega szybkiej dewastacji

 

Źródło - http://www.mogilany.info/inicjatwy/dwor-w-mogilanach

Myślenice - cmentarz żydowski


Cmentarz, polozony na wzgórzu, nieopodal drogi krajowej Zakopane – Kraków, przy ul. Sobieskiego, (na górze zwanej „ szubienna” dawniej w tym miejscu znajdowala sie szubienica dla skazanców). Cmentarz ciagnie sie waskim klinem w dól, powierzchnia 0,12 hektara. Na cmentarzu zachowalo 11 plyt nagrobnych. Przy bramie umieszczono tablice z napisem o tresci: "Cmentarz zydowski zalozony przez Gmine Izraelicka w Myslenicach w 1874 r., zdewastowany w okresie okupacji 1942 – 1943. odnowiony w 1961 r. z funduszów centralnej zydowskiej komisji spolecznej – Kongregacja Wyznania Mojzeszowego w Krakowie". Naprzeciwko wejscia na cmentarz znajduje sie pomnik z umieszczona pionowo plyta, z napisem w jezyku polskim i hebrajskim: "Czesc pamieci ofiarom hitleryzmu oraz zmarlym z Myslenic, Sulkowic, Harbutowic, Dobczyc i innych miejscowosci powiatu myslenickiego". Pomnik zostal zbudowany w 1963 r., z funduszy JOINTu, wokól pomnika mur z przytwierdzonymi fragmentami macew. Czesc nagrobków ze zniszczonego cmentarza zostala wykorzystana do ulozenia chodnika przy ul. Sobieskiego w strone Rynku



Najstarszy zachowany do dzis nagrobek pochodzi z 1874 r., (14 tiszri 5635 r.,), wyryte na nim epitafium glosi:„"Tu pochowany maz doskonaly i prawy, czcigodny Chaim Natan, syn Abrahama blogoslawionej pamieci, który zmarl w dobrym imieniu w dniu wigilii swietej soboty i wigilii swieta Sukkot 14 Tiszri 635 roku wedlug malej rachuby, Niech jego dusza zostanie wlaczona w wieniec wieczystego zycia”Z myslenickiego cmentarza korzystaly sasiedzkie gminy zydowskie – Dobczyce, Sulkowice, Gdów.Wg D. Jakubowicz prace na cmentarzu spolecznie wykonywali: Meir Kaufteil i Nachman Stiel. Oprócz córki Jafy, która po pogromie Doboszynskiego wyjechala do Palestyny, wszyscy zgineli. Jafa Kirschenbaum przezyla . Sa tu pochowani m. in. rabini: Izaak Hirszfeld, Dow Bejrisz, Samuel syn Mosze Jakuba. Ostatniego pochówku dokonano tu w 1941 roku"

/www.sztetl/org.pl/

Pałac Zamoyskich w Kozłówce

 https://www.geocaching.com/geocache/GC4EE1V

https://www.geocaching.com/geocache/GC8CRVV

Kozłówka – wieś w północnej części województwa lubelskiego w gminie Kamionka (powiat lubartowski), 9 km na zachód od Lubartowa. Znajduje się tutaj zespół pałacowo-parkowy Zamoyskich (obecnie muzeum) oraz Kozłowiecki Park Krajobrazowy.

Pałac zbudowany został w latach 1736-1742 przez wojewodę chełmińskiego Michała Bielińskiego, zaprojektowany prawdopodobnie przez włoskiego architekta Józefa II Fontanę, który realizował barokowy schemat entre cour et jardin (między dziedzińcem a ogrodem). Między latami 1799-1944 majątek należał do Zamoyskich. Pałac okres świetności przeżywał za czasów Konstantego Zamoyskiego, który w 1903 r. założył tu ordynację. Dokonując przebudowy rezydencji, hrabia pragnął z niej uczynić jedną z najbardziej monumentalnych i reprezentacyjnych siedzib magnackich. W 1944 po wyjeździe ostatnich właścicieli od listopada tegoż roku pałac jest własnością państwa. Pełnił w tym czasie funkcję m.in. składnicy muzealnej Ministerstwa Kultury i Sztuki, a od 1979 r. jest siedzibą muzeum (od 1992 Muzeum Zamoyskich w Kozłówce).

We wnętrzach, które zachowały autentyczny wystrój z przełomu XIX wieku i XX wieku w tym: neobarokowe i neoregencyjne plafony, piece z miśnieńskich kafli, marmurowe kominki, dębowe parkiety, zgromadzona jest również niezwykła kolekcja malarstwa (przeważają portrety rodzinne oraz kopie arcydzieł malarstwa europejskiego), mebli, rzeźb, luster, kobierców, porcelany, złoconych brązów i sreber, które swego czasu stanowiły dawne wyposażenie pałacu.

Wnętrza są doskonale utrzymane i posiadają nieporównywalny w Polsce i bardzo rzadki w Europie stopień autentyzmu.


Tym co wyróżnia Kozłowkę jest przepiękny ogród w stylu francuskiego baroku a także park, w którym rośnie 7 drzew - pomników przyrody. W ogrodach pałacowych co roku na podstawowym założeniu wprowadzana są inne nasadzenia roślin, więc kolejna wizyta może być niespodzianką. Osobną atrakcją ogrodniczą jest rosarium, cieszące oczy i nosy przez cały sezon. Na terenie parku mieści się też ptaszarnie, obok miejsce piknikowe i plac zabaw.

W parku stoi też ciekawy pomnik poświęcony żołnierzom powracającym z kampanii napoleońskiej, którzy znaleźli schronienie i wieczne odpoczywanie u Zamojskich.

W budynkach tak zwanej teatralni co roku w sezonie turystycznym jest organizowana inna wystawa tematyczna. Na terenie mieści się też Galeria Socrealizmu, której poświęcony jest osobny kesz.

Prawie każdy kto odwiedza Kozłówkę robi sobie zdjęcie przy barokowej fontannie i przysiada na którejś z ławek umieszczonych w całym parku. W czasie takiej przechadzki można przymknąć na chwilę oczy i wyobrazić sobie że jest się hrabina (lub hrabią), doglądającym swojej posiadłości.

Sarzyna - cmentarz wojenny

 https://www.geocaching.com/geocache/GC5FQEQ

Cmentarz wojenny Sarzyna - Zagroda zlokalizowany jest pomiędzy zachodnim skrajem zabudowań wsi Sarzyny w dzielnicy Zagroda. Bardzo łatwy dojazd od drogi krajowej nr 77 (skręcamy w asfaltową ulicę Miazgi). Na lekkim wzniesieniu biały betonowy krzyż, do niego przytwierdzona tabliczka z następującym napisem:

NIECH TAK  LEKKA BĘDZIE WAM MOGIŁA 
JAK TA NA ZIEMI CIĘŻKA DOLA BYŁA 
CIERPIEŃ WASZYCH ŁEZ I GORYCZY
ŚWIAT NIE ZOBACZY LECZ BÓG POLICZY

Ś. P. ŻOŁNIERZOM POLSKIM ROSYJSKIM
AUSTROWĘGIERSKIM  NIEMIECKIM POLEGŁYM
W BITWIE NA SARZYŃSKIEJ ZIEMI W
CZASIE I WOJNY ŚWIATOWEJ W 1914 I W 
MAJU 1915 ROKU SPOCZYWAJĄCYM NA TYM
CMENTARZU WOJENNYM KU
WIECZNEJ PAMIĘCI
MIESZKAŃCY SARZYNY
1992 ROK

Brak jakichkolwiek elementów pierwotnego urządzenia, nieustalona pierwotna powierzchnia i liczba pochowanych. Cmentarz odnowiono w 1990 r. jako wspólny wysiłek pp. Edwarda Zielińskiego, Wincentego Pażyry, jego syna – Krzysztofa, Stanisława Pinderskiego, Franciszka Stachnio. Pracownicy odlewni Zakładów Chemicznych” Organika Sarzyna” odlali figurę Jezusa, a pan Pażyra wykonał tablicę inskrypcyjną. Zebrał on równiez relację świadków z działań I wojny Światowej oraz dotyczące tego cmentarza, które później wydał w formie broszury. Poświęcenie cmentarza odbyło się 29 VI 1992 r. W Sarzynie istniały też prowizoryczne cmentarze na Fuglowcu i Treskowej górze, ale ciała z nich ekshumowano i pochowano na pierwszym cmentarzu parafialnym.

Kwidzyn - ruiny młyna

 https://www.geocaching.com/geocache/GC6ECFQ

Zespół zabudowań dawnego młyna mechanicznego wznoszono etapami w latach 1910-1912, dla przemysłowca Flatauera. Jako pierwszy powstał budynek produkcyjny młyna wraz z kotłownią i kominem, następnie dobudowano od strony wschodniej budynek administracyjny i kantor. W drugim etapie budowy wzniesiono odrębny magazyn zlokalizowany na pd. od młyna.

Młyn mechaniczny funkcjonował do 1945 r. po II wojnie światowej krótko administrowany przez armię sowiecką. Rosjanie zdemontowali gros wyposażenia. Od 1946 roku znajdował się w administracji polskiej, budynki produkcyjne zostały przekształcone po niewielkich adaptacjach dla potrzeb hurtowni spożywczych. Od 1972 roku po kolejnej adaptacji w zespole mieszczą się hurtownie Przedsiębiorstwa Handlu Spożywczego i hurtownia prywatna. W 1998 roku właścicielem zespołu zostały zakłady Elektrotechniki Motoryzacyjnej.

Sztynort - Pałac rodu Lehndorffów

 https://www.geocaching.com/geocache/GC5CRBZ

„Kto ma Sztynort, ten ma Mazury” - te właśnie słowa powiedział w tym pałacu Ignacy Krasicki do hr Hendricha Lehndorffa, który był w posiadaniu tych włości.

Pałac pochodzi z XVIII w. Od 1572 do 1945 była to główna siedziba rodu Lehndorffów, jednego z potężniejszych rodów pruskich.

 


Nazwa Sztynort pochodzi od niemieckiego słowa Steinort, czyli kamienny róg. Prawdopodobnie chodziło o kamienistą mieliznę, która była nazywana przez żeglarzy Kamieniami Sztynorckimi.

Pałac powstawał wieloetapowo. Pierwszy pałac usytuowany w innym miejscu uległ zniszczeniu w XVI wieku. Drugą budowlę wzniesiono w latach 1554-1572. Budowę właściwego przeprowadziła Maria Eleonora von Dönhoff w latach 1689-1691. W tym samym czasie wzniesiono flankujące pałac dwa ciągi budynków gospodarczych z bramą przejazdową, tworzące wewnętrzny dziedziniec, z otwarciem widokowym na Jezioro Sztynorckie. 

Od północy znajdował się park, który był jednym z największych (18ha).  Na polanie parkowej, na osi elewacji ogrodowej stał zegar słoneczny wykonany w 1741 roku. 

Od lipca 1941 r do 20 listopada 1944 r. w Sztynorcie przebywał Joachim von Ribbentrop - minister spraw zagranicznych Rzeszy.

Warte zobaczenia jest także zdewastowane mauzoleum Lehndorffów w kształcie ośmiobocznej rotundy o sklepieniu gwiaździstym.Obiekt znajduje się na półwyspie pomiędzy jeziorem Sztynorckim a jeziorem Łabap

Kaplica rodowa wybudowana została w 1858r. W podziemnej części spoczywały trumny ze szczątkami zmarłych członków rodu. W czasie, a może po wojnie, kaplica i cmentarz uległy zniszczeniu. 


Cmentarz ewangelicki w Wińsku

 https://www.geocaching.com/geocache/GC52F77

Cmentarz ewangelicki w Wińsku to aktualnie ponure wspomnienie po przedwojennych niemieckich mieszkańcach tej miejscowości. Do dnia dzisiejszego zachowało się tylko kilka nagrobków. Wszystkie pozostałe zostały zniszczone już po II wojnie światowej.



piątek, 17 czerwca 2022

Piotrowska - najdłuższy miejski deptak


Ulica Piotrkowska, czyli tzw. Pietryna, dawny trakt prowadzący z Piotrkowa Trybunalskiego do Łęczycy, od zawsze była osią centralną miasta.

Czasem odnosi się wrażenie, że wszystkich Łodzian ulokowano na tej, niesamowicie długiej, ulicy. Poczynając od sławnych Łodzian na chodniku i sławnych Łodzian na ścianach przy pasażu Rubinsteina, aż po Pomnik Łodzian Przełomu Tysiącleci, wmurowany w jezdnię ulicy. Rację miał najwyraźniej Jan Sztaudynger, mówiąc: 

To największą Łodzi troską, by Łódź całą zmieścić na Piotrkowską.

Muzeum Włókiennictwa

 



Również przy Piotrkowskiej, ale już nieco dalej (Piotrkowska 282), znajduje się jedyne w Polsce, wielooddziałowe Muzeum Włókiennictwa, posiadające największą kolekcję współczesnych tkanin w Europie. Organizowane są w nim Międzynarodowe Triennale Tkaniny Artystycznej - najstarszy konkurs tego typu na świecie. Siedziba muzeum znajduje się w tzw. Białej Fabryce, okazałym kompleksie klasycystycznych budynków, jeden z najpiękniejszych w Polsce zabytków architektury przemysłowej.

PODEJDŹMY OD STRONY... KANAŁU




Plac Kościuszki (u wlotu ulicy Piotrkowskiej) bywa nazywany placem muzeów. Mieści się tutaj muzeum Archeologiczne i Etnograficzne, Muzeum Farmacji, ukazujące świat łódzkich aptek oraz niewiarygodne  Muzeum Kanału "Dętka". Oglądanie kanału od środka nie budzi miłych skojarzeń, jednak każdy zwiedzający "Dętkę" jest zaskoczony kunsztem wykonania ceglanych kanałów, powstałych na początku XX wieku. "Dętka" to, dziś zabytkowy, zbiornik na wodę. Jego kanałami (o długości 142 metrów) można obejść plac Wolności dookoła. Jest to bodaj jedyne tego typu muzeum w Europie.