piątek, 17 czerwca 2022

Piotrowska - najdłuższy miejski deptak


Ulica Piotrkowska, czyli tzw. Pietryna, dawny trakt prowadzący z Piotrkowa Trybunalskiego do Łęczycy, od zawsze była osią centralną miasta.

Czasem odnosi się wrażenie, że wszystkich Łodzian ulokowano na tej, niesamowicie długiej, ulicy. Poczynając od sławnych Łodzian na chodniku i sławnych Łodzian na ścianach przy pasażu Rubinsteina, aż po Pomnik Łodzian Przełomu Tysiącleci, wmurowany w jezdnię ulicy. Rację miał najwyraźniej Jan Sztaudynger, mówiąc: 

To największą Łodzi troską, by Łódź całą zmieścić na Piotrkowską.

  • W ulicy Piotrkowskiej znajduje się, unikatowy na skalę europejską, Pomnik Łodzian Przełomu Tysiącleci.
  • W nawierzchnię jezdni ulicy, wmurowane są  żeliwne płytki, sygnowane imieniem i nazwiskiem fundatora. Pomnik ów ma 1,56 m szerokości i 340 m długości. Piotrkowska w tym miejscu nadal spełnia funkcje ulicy- jeżdżą po niej riksze oraz zabytkowy trambus.
  • Na ulicy Piotrkowskiej mieści się ciekawy klub "Łódź Kaliska", założony przez grupę artystyczną o tej samej nazwie. Mieści się tu też, bodaj jedyny w Polsce, butik połączony z kawiarnią (kawiarnia Fashion Cafe).
  • Nosy Rubinsteina i Tuwima podejrzanie błyszczą. To efekt panującego przekonania, iż dotknięcie nosa Juliana Tuwima, przynosi szczęście. Jak widać po nosie Rubinsteina, przesąd ten przenosi się powoli na innych Wielkich Łodzian.

  • Największe miejskie graffiti w Polsce, a być może i na świecie, znajduje się przy ulicy Piotrkowskiej 152. Ściana, na której stworzono graffiti wynosi ponad 900 m kw. Zużyto na niego ponad 1000 puszek farby. Autorem dzieła jest grupa Design Futura.
  • Z dawnego pałacu J.Heinzla, w których dziś znajduje się siedziba Urzędu Wojewódzkiego i Zarządu Miasta, codziennie w południe rozlega się hejnał grany na trąbce. Hejnałem miasta jest, idealnie dopasowany tematycznie do charakter miasta, motyw z utworu Stanisława Moniuszko "Prząśniczki".

Wspomnianych sławnych Łodzian można spotkać na deptaku. Jest to grupa plenerowych rzeźb z brązu, przedstawiających ważne osobistości związane z miastem. Zarówno notujący coś zapamiętale Władysław Reymont, siedzący na podróżnym kufrze, jak i kompozytor Artur Rubinstein (jak zwykle przy fortepianie), nadają ulicy Piotrkowskiej unikatowy charakter. Najsłynniejszym pomnikiem jest jednak "ławeczka Tuwima".



W galerii Wielkich Łodzian uhonorowano również bezimiennego elektryka, pracownika gazowni, który w XIX wieku zapalał lampy gazowe wzdłuż ulicy. Najmłodszym pomnikiem jest figura Misia Uszatka- bohatera bajek dla dzieci, tworzonych właśnie w Łodzi.

W środkowej części ulicy Piotrkowskiej powstała, na wzór Hollywood, "Aleja Gwiazd", pomysłu Jana Machulskiego. Swoje gwiazdy mają tu m.in. Pola Negri (międzynarodowa gwiazda kina niemego), Andrzej Seweryn, Andrzej Wajda, Daniel Olbrychski i Jerzy Toeplitz (twórca łódzkiej Szkoły Filmowej)

Łódź, a szczególnie ulica Piotrowska, to oferta dla turystów uważnych i obserwujących. Oprócz niestandarowych pomników i współczesnych elementów dekoracyjnych (graffiti pod numerem 48), w pałacach i kamienicach znaleźć można, ponoć najpiękniejsze w Polsce, elementy secesyjne.



Przykładem jest kamienica, zmodernizowana przez Gustawa Landau-Gutentegera, gdzie warto zwrócić uwagę na charakterystyczny wykusz i łuki nad oknami oraz na secesyjne detale fasady .Secesyjnie ozdobiony drzewami kasztanowców jest dawny dom Oszera Kohna, nie bez przyczyny zwany "Kamienicą pod Kasztanami". Jednym z najpiękniejszych domów na Piotrkowskiej (a niektórzy twierdzą, że w całej Łodzi) jest "Dom pod Gutenbergiem". Zbudowany dla drukarza łódzkiego, wydawcy pierwszej gazety łódzkiej, Jana Petersilgego, nawiązuje dekoracjami do drukarskich tradycji rodziny. Nad drugim piętrem znajduje się, jedyny w Polsce posąg Jana Gutenberga, wynalazcy druku.

Powszechnie znany jako pionier fotografii jest William Tabot, który wynalazł proces negatywowy. Jednakże nieco wcześniej, swój wynalazek zgłosił Louis Jacques Daguerre, francuski malarz i scenograf, którego metoda, zwana dagerotypią, pozwalała na wykonanie unikatowej odbitki bez możliwości jej powielenia (w przeciwieństwie do negatywu, który pozwalał na wykonanie wielu odbitek). W 1839 roku ogłoszono Daguerre'a wynalazcą fotografii.

W eklektycznej fasadzie można wypatrzyć medaliony z portretami innych drukarzy i osób, których wynalazki pozwoliły utrwalić "nieuchwytne"- m.in. znajduje się tu portret Daguerre'a- jednego z wynalazców fotografii.

Na klatce schodowej znajduje się witraż, na którym przedstawiony jest Jan Gutenberg- wynalazca druku oraz Alojzy Senefelder- wynalazca litografii (druku płaskiego)

Warto też wytężyć ucho... Z dawnego pałacu J.Heinzla, w których dziś znajduje się siedziba Urzędu Wojewódzkiego i Zarządu Miasta, codziennie w południe rozlega się hejnał grany na trąbce. Hejnałem miasta jest, idealnie dopasowany tematycznie do charakter miasta, motyw z utworu Stanisława Moniuszko "Prząśniczki".

Przy końcu tej części Piotrkowskiej podziwiać można największe miejskie graffiti w Polsce, a być może i na świecie, znajdujące się przy ulicy Piotrkowskiej 152. Ściana, na której stworzono graffiti wynosi ponad 900 m kw. Zużyto na niego ponad 1000 puszek farby. Autorem dzieła jest grupa Design Futura.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz